Hittegolf: Wat is de alarmdrempel voor uw afdeling?

Een hittegolf wordt door Météo-France gedefinieerd als "een periode van hoge temperaturen, dag en nacht, gedurende een langere periode" . Het komt overeen met de oranje waarschuwing op kaarten die bedoeld zijn voor het grote publiek - geel is gereserveerd voor hittepieken, rood voor een extreme hittegolf (gedefinieerd door de tijds- en geografische omvang, en de gezondheids- en sociale risico's).

Minder bekend is dat de drempelwaarde voor een hittegolfalarm per departement verschilt. Omdat de verschillende regio's van Frankrijk min of meer gewend zijn aan de hitte en er dus aan zijn aangepast, zijn de alarmdrempels niet overal hetzelfde. Zo schat Météo-France dat er in Deux-Sèvres sprake zal zijn van een hittegolf bij minimumtemperaturen van 35 °C overdag en 20 °C 's nachts. Het noorden daarentegen wordt als hittegolf beschouwd bij temperaturen boven de 33 °C overdag en 18 °C 's nachts. In Parijs liggen deze drempelwaarden op 31 °C overdag en 21 °C 's nachts, en in Lyon op 34 °C overdag en 20 °C 's nachts.

Dit idee van een "alarmdrempel" bestond niet vóór de hittegolf van 2003. Na deze gebeurtenis, die bijna 15.000 doden veroorzaakte, werkten de gezondheidsautoriteiten en Météo-France samen om de gevaarlijkste hittegolven voor de bevolking te voorspellen.

Tijdens een hittegolf kunnen bepaalde factoren de gezondheidseffecten verergeren, zoals luchtvervuiling – met name ozon en fijnstof – en vochtigheid, die voor het menselijk lichaam moeilijker te verdragen is. De intensiteit van de hittegolf wordt bepaald op basis van het verschil tussen de indicatorwaarde en de alarmdrempel, maar hoe wordt deze drempel bepaald?

Er werd een indicator gekozen – de combinatie van minimum- en maximumtemperaturen gemiddeld over drie dagen, aldus IBM (voor bio-meteorologische indicator) – vervolgens werden er alarmdrempels voor het hele gebied geselecteerd.

Deze drempelwaarden zijn in de loop der tijd opnieuw beoordeeld, bijvoorbeeld door het referentieweerstation voor elk departement te herzien of door meer gewicht te geven aan de nachttemperaturen. "Als het niet alleen overdag erg warm is, maar deze warmte 's nachts niet voldoende afneemt, kan het lichaam zich niet herstellen en neemt het gezondheidsrisico toe", legt Public Health France uit.

Tot slot worden deze drempelwaarden ook herzien op basis van feedback: "In Marseille werden de drempelwaarden in 2009 opnieuw geëvalueerd naar hogere waarden (22-34 °C versus 24-35 °C), rekening houdend met het grote aantal waarschuwingen tussen 2004 en 2009, de geringe zichtbare impact op de gezondheidsgegevens en de hypothese dat de stad beter is aangepast aan de hitte", beschrijft het overheidsinstituut. In Haute-Loire geldt het hittegolfalarm vanaf 17 °C 's nachts en 33 °C overdag , vergeleken met 18-32 °C voorheen.

De verandering van oranje naar rood hangt met name samen met de waarneming van andere indicatoren dan alleen temperatuur, zoals bosbranden, droogte van de grond, maar ook het gebruik van gezondheidsdiensten. Ook hier varieert de temperatuur per gebied, legt Météo-France uit : "Voor elk departement is een systeem van criteria vastgesteld (...) Weerdeskundigen vergelijken de weersvoorspellingen dus met de benchmarks die door Public Health France zijn vastgesteld op basis van epidemiologische studies van gebeurtenissen in het verleden, om het waarschuwingsniveau voor hittegolven te schatten."