W końcu wiemy, dlaczego strusie mają kuzynów na całym świecie

To zagadka, która od dawna dręczy zoologów. Strusie afrykańskie, australijskie emu i kazuary, nowozelandzkie kiwi i południowoamerykańskie nandu to bliscy krewni, paleognaci. Jak te ptaki, najwyraźniej niezbyt zdolne do podróżowania, rozprzestrzeniły się po całym świecie?

W tej rozległej rodzinie tylko południowoamerykańskie kusacze potrafią latać. I nawet wtedy ograniczają się do krótkich lotów, aby uciec przed niebezpieczeństwem lub pokonać przeszkody. Być może jednak paleognaci nie zawsze byli ograniczeni do suchego lądu. Najstarszy znany przedstawiciel tej grupy potrafił nawet przemierzać oceany, sugeruje badanie opublikowane w środę, 17 września, w „Biology Letters”, czasopiśmie naukowym Brytyjskiego Towarzystwa Królewskiego.

Przeczytaj także

Naukowcy od dawna zakładają, że rodzina ta pochodzi z Gondwany, „superkontynentu” , który zaczął się rozpadać 160 milionów lat temu, tworząc Amerykę Południową, Afrykę, Australię, Indie, Madagaskar, Nową Zelandię i Antarktydę. Uważa się, że dryf kontynentów doprowadził do odizolowania różnych przedstawicieli tych ptaków lądowych.

Jednak badania genetyczne wykazały, że „ewolucyjne rozdziały między gatunkami paleognatów nastąpiły długo po” rozpadzie Gondwany, powiedziała agencji AFP Klara Widrig, zoolog zajmująca się kręgowcami w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej USA w Waszyngtonie i główna autorka badania.

Wraz ze współpracownikami przeanalizowali „wyjątkowy” okaz lithornithidów, „najstarsze odkryte do tej pory skamieniałości paleognatów”, które żyły w paleogenie (od -66 do -23 milionów lat temu).

„Ponieważ kości ptaków są zazwyczaj delikatne, często ulegają zmiażdżeniu podczas procesu fosylizacji” – mówi Klara Widrig. Jednak ta skamieniałość, Lithornis promiscuus znaleziona w Wyoming (USA) i znajdująca się w zbiorach muzeum, została zachowana w trzech wymiarach i bez zniekształceń.

Pozwoliło to badaczom na zeskanowanie mostka, kości, do której przyczepione są główne mięśnie odpowiedzialne za lot. Naukowcy wywnioskowali, że Lithornis promiscuus rzeczywiście był zdolny do poruszania się w powietrzu, albo poprzez ciągłe uderzanie skrzydłami, albo naprzemienne trzepotanie skrzydłami i szybowanie. Jego struktura szkieletu była podobna do szkieletu współczesnych czapli, które „są zdolne do transoceanicznych przepraw”, podkreśla Klara Widrig.

Jak wyjaśnić, dlaczego paleognaty są teraz naziemne? Zoolog wyjaśnia, że ​​dwa podstawowe czynniki skłaniają ptaki do utraty zdolności lotu: „Możliwość znalezienia całego pożywienia na ziemi” oraz „brak drapieżników, które mogłyby im zagrozić”.

Warunki życia naszej małej rodziny: niedawne badania wykazały, że lithornithidy mogły posiadać narząd wibracyjny na końcu dzioba, co czyniło je bardzo skutecznymi w sondowaniu podłoża w poszukiwaniu owadów. Jeśli chodzi o brak drapieżników, zdaniem badacza, jest on prawdopodobnie związany z wyginięciem dinozaurów.

Małe ssaki, które przetrwały wyginięcie, stopniowo przekształciły się w drapieżniki, „co dało nielotnym ptakom czas na przystosowanie się, albo stając się szybkimi biegaczami – jak emu, struś i nandu – albo stając się niebezpiecznymi i groźnymi – jak kazuar” – wyjaśnia autor badania.

Mimo że paleognaty są nielotne, nadal stanowią groźne zagrożenie, o czym przypomina nam druzgocąca klęska Australii w wojnach emu w 1932 r.: ptaki, które utrudniały życie rolnikom, dziesiątkowały żołnierzy wyposażonych w karabiny maszynowe do momentu, aż australijski rząd zrezygnował z prób regulacji ich populacji.