Sıcak hava dalgalarıyla karşı karşıya kalan bazıları daha hızlı yaşlanıyor

Sıcaklık vücudumuzu yıldan yıla nasıl etkiliyor? Tayvan'da yapılan ve 25 Ağustos Pazartesi günü Nature Climate Change dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, iki yıl boyunca sıcak hava dalgalarına maruz kalmak, bir kişinin biyolojik yaşlanmasını sekiz ila on iki gün hızlandırabiliyor.

"Sıcak hava dalgalarına kümülatif maruziyetin yaşlanma üzerinde sürekli ve olumsuz etkileri vardır," diye özetliyor bu araştırma. Bu araştırma, yüksek sıcaklıkların çok uzun vadedeki sonuçlarını değerlendiren ilk araştırmalardan biri. Bu özgün bir bakış açısı, ancak sıcak hava dalgalarının sağlık üzerindeki etkileri, küresel ısınmanın da etkisiyle bu dalgalar hızlandıkça daha iyi anlaşılıyor. Bu yaz Avrupa yine iki yoğun sıcak hava dalgası yaşadı.

Şimdilik tıp literatürünün büyük bir kısmı, ısının anlık veya kısa vadeli etkilerine odaklanıyor: dehidratasyon, hipertermi ve daha genel olarak kardiyovasküler ve solunum bozuklukları, ruh sağlığı sorunları , uyku bozukluğu vb. Ancak Tayvan araştırması bir adım geri çekiliyor ve ısının zaman içinde vücudumuz üzerindeki etkisini sorguluyor. Toulouse'da yaşlanma üzerine araştırmalar konusunda uzmanlaşmış bir IHU'nun başkanı olan Fransız profesör Yves Rolland, "Benim için yeni, daha önce buna benzer bir makale görmemiştim," diyor. "Yaş ne olursa olsun, yaşlanma üzerinde bir etkisi olduğunu görüyoruz; herkesin bunun farkında olduğundan emin değilim," diye belirtiyor.

Bu sonuca ulaşmak için Tayvanlı araştırmacılar, yaklaşık on beş yıl boyunca takip edilen 20.000'den fazla kişinin sağlık verilerine güvendiler. Bu hastalar, yaşlanma düzeylerini tahmin etmek için yaklaşık on testten geçtiler: karaciğer albümin seviyeleri, kan basıncı, hızlı nefes alma yeteneği vb. Amaç, gerçek yaşları ile biyolojik yaşları arasındaki farkı değerlendirmekti. Bu, bir kişinin akciğerlerinin, karaciğerinin ve hücrelerinin sağlık durumunun, tamamen sağlıklı başka bir kişiye kıyasla ölçülmesiyle elde edilir.

Araştırmacılar daha sonra bu verileri hastaların ikamet ettikleri yerle çapraz referanslayarak önceki yıllarda ne kadar ısıya maruz kaldıklarını değerlendirdiler. Sonuç: Kişi ne kadar yüksek sıcaklıklara maruz kalmışsa, biyolojik yaşı gerçek yaşını o kadar aşıyordu. Dolayısıyla, ısıya en çok maruz kalan dört kişiden oluşan kesimde yaşlanma oranı yılda yaklaşık %3 oranında artıyor gibi görünüyor.

"Nispeten düşük, ancak kötü beslenme veya az egzersiz yapma gibi diğer risk faktörleriyle oldukça karşılaştırılabilir," diyor Yves Rolland. Ya da sigara ve alkol tüketimiyle. "Ve herkesi etkiliyor." Ancak çalışma, etkilerin bireye göre değiştiği sonucuna varıyor: En çok etkilenenler beden işçileri , klimanın daha az yaygın olduğu bölgelerde yaşayanlar ve kırsal kesimde yaşayanlar.

Bu çalışma, ısının kalıcı etkilerini daha iyi incelemek için önemli bilgiler sağlasa da, sonuçları ihtiyatla karşılanmalıdır. İlk olarak, bir kişinin biyolojik yaşını belirleyecek belirli bir gösterge kümesi konusunda fikir birliği yoktur: kullanılan kriterlerde kaçınılmaz olarak bir miktar keyfilik vardır. İkinci olarak, metodoloji, hastaların aşırı sıcağa ne ölçüde maruz kaldığına dair yalnızca oldukça kaba bir tahmine izin vermektedir.

Her şeyden önce, sonuçlar, çalışmanın tek bir ülkede ve nispeten küçük bir alanda gerçekleştirilmiş olması gerçeğiyle sınırlıdır. Avustralyalı çevre sağlığı uzmanı Profesör Paul Beggs, Nature Climate Change dergisinin aynı sayısında yayınlanan bir yorumunda , "Çalışma Tayvan sakinleriyle sınırlı olduğundan, sonuçlarının diğer bölgelere ve özellikle farklı iklimlerdeki nüfusa genellenmesi mümkün değildir," diye uyarıyor.

Yine de, bu çalışmanın "sıcak hava dalgalarının sağlık üzerindeki etkilerine dair anlayışımızı geliştirdiği" sonucuna varıyor ve yaşlanma ile yüksek sıcaklıklar arasında "önemli bir korelasyon" olduğunu belirtiyor. Dahası, 2025 başlarında Science Advances dergisinde yayınlanan bir çalışma, farklı göstergelere dayanarak, sıcaklığın Amerikalıların yaşlanması üzerinde etkili olduğu sonucuna varıyor. İncelenen hastaların sayısı az olsa da, hepsi zaten yaşlıydı. Ancak bu araştırma, yılda en az 140 gün 32°C'de yaşamanın 14 aya kadar ek yaşlanmaya yol açabileceğini gösterdi.

Sıcak hava dalgaları daha sık ve daha uzun süreli hale geldikçe, küresel ısınma kötüleştikçe sağlık üzerindeki etkileri çok daha büyük olabilir. Küresel sıcaklık artışının başlıca nedeni olan fosil yakıt tüketimi, 2024 yılına gelindiğinde rekor seviyelere ulaştı.