COP30’un İletişimi Shell İçin Çalışan PR Devine Emanet

Kasım ayında Brezilya’da düzenlenecek COP30 zirvesinin medya stratejisi, dünyanın halkla ilişkiler alanındaki dev şirketlerinden Edelman’a teslim edilirken, şirketin dünyanın en büyük fosil yakıt şirketlerinden biri olan Shell için de çalışıyor olması tartışma yaratıyor.

Edelman bu ay içinde Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı bir ajans aracılığıyla, 835 bin dolarlık bir sözleşmeyle görevlendirildi. Anlaşmaya göre şirket, Brezilya’nın COP30 ekibine “stratejik bir anlatı oluşturma”, uluslararası medya ilişkilerini yönetme, dijital içerik üretme ve Kasım ayında yapılacak zirvede yaşanabilecek halkla ilişkiler krizlerini yönetme konularında destek verecek.

Sözleşme sürecini yöneten Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ise Edelman’ın seçilmesinin çıkar çatışması kurallarını ihlal etmediğini Climate Home News’e bildirdi.

“Gezegeni Havalı PR Numaralarıyla Kurtaramayız”

Öte yandan aktivistler, bu PR ajansının fosil yakıtlarla ilişkili çalışmaları nedeniyle BM iklim müzakerelerinde medya ilişkilerini yürütmesinin uygun olmadığını düşünüyor.

Reklam ve iletişim sektöründe çalışan ajansların fosil yakıt şirketleriyle çalışmayı bırakmalarını sağlamaya çalışan bir kampanya grubu olan Clean Creatives’in yöneticisi Duncan Meise, “Edelman’ın bariz bir çıkar çatışması var ve iklim müzakerelerinde bir rol üstlenmeye kesinlikle uygun değil” dedi.

Şirketleri hesap verebilir hale getirmeyi amaç edinen ABD merkezli Kurumsal Hesap Verebilirlik (Corporate Accountability) adlı STK’nın iklim araştırmaları ve politikaları direktörü Rache Rose Jackson da, “Fosil yakıt ve iklim krizi destekçisi bir şirketin COP30’da kilit bir rol oynaması feci bir durum. Gezegeni havalı PR numaralarıyla kurtaramayacağız” yorumunu yaptı.

Edelman: İklim Değişikliği Zamanımızın En Büyük Krizi

BM Genel Sekreteri António Guterres ise daha önce iklim eyleminin güçlü bir savunucusu olarak, fosil yakıt şirketleriyle çalışan PR firmalarını “çılgınlığı körükleyen Mad Men’ler” olarak tanımlamıştı. Edelman’ın atanmasıyla ilgili bir soruya yanıt veren Guterres’in sözcüsü, Genel Sekreter’in tüm halkla ilişkiler ve reklam ajanslarına “yeni fosil yakıt müşterileri ile çalışmamayı ve mevcut müşterileri bırakmaya yönelik planlarını açıklamaları” yönündeki çağrısını yinelediğini söyledi.

Küresel ölçekte faaliyet gösteren çevre ve iklim odaklı bir STK olan Oil Change International’ın kamu finansmanı yöneticisi Bronwen Tucker ise Edelman’ın COP30’daki rolü için “Çelişkili çıkarları önleyecek kadar güçlü hiçbir güvenlik duvarı veya sözleşme maddesi yok” dedi.

Eleştirilere yanıt Edelman sözcüsünden geldi. Sözcü, şirketin iklim değişikliğini “zamanımızın en büyük krizi” olarak gördüğünü ve bu krize karşı “cesur çözümler, işbirliği ve yenilik” gerektiğine inandığını söyledi.

COP30 başkanlığı ise Edelman’ın seçimini savunarak, firmanın görev için istenen kriterleri karşıladığını ve “titiz” bir seçim sürecinden başarıyla geçtiğini belirtti. Bu sürecin, Brezilya adına BM Kalkınma Programı (UNDP) tarafından, başkanlık makamının da görüşü alınarak yürütüldüğü ifade edildi.

COP30 İçin Çalışacak PR Yönetici Kadrosunun Sicili Bozuk

Bir yandan da küresel ısınmanın başlıca nedeni olan fosil yakıtlardan uzaklaşma çabaları, yağmur ormanlarının kıyısındaki Bélem kentinde düzenlenecek olan ve “Amazon COP”u olarak anılan COP30’un en sıcak gündem maddelerinden biri olacak.

Ancak Shell gibi fosil yakıt devleri sondaj faaliyetlerini genişletmeye devam ediyor. Brezilya’daki en büyük yabancı petrol ve gaz üreticisi olan, merkezi Londra’da bulunan Shell, Güney Amerika ülkesinde yeni petrol ve gaz üretimine yatırım yapıyor. Şirket bu Mart ayında da, Rio de Janeiro açıklarında devasa bir açık deniz projesine onay verdi. Bu proje, zirve üretim döneminde Shell’in Brezilya’daki petrol ve gaz üretimini mevcut seviyenin en az dörtte biri oranında artırabilir. Bu arada Shell, bu yıl Brezilya’daki güneş enerjisi ve kara rüzgarı projelerini, fosil yakıtlara yeniden odaklanma stratejisi doğrultusunda iptal edeceğini açıkladı.

Edelman’ın Brezilya operasyonlarını yöneten Ana Juliao, COP30 sözleşmesinde görevli 6 Edelman çalışanından biri. Neredeyse 30 yıllık deneyime sahip olan Juliao’nun çevrimiçi şirket profilinde, aralarında Petrobras, Shell ve Chevron’un da bulunduğu şirketlerin tanıtımına ve itibarlarının korunmasına yönelik uzmanlığı öne çıkarılıyor.

COP30 için görevlendirilen bir diğer Edelman yöneticisi ise, geçmişte Brezilya Bitkisel Yağ Sanayileri Derneği (Abiove) ile bir sözleşme kapsamında çalışmıştı. Soya endüstrisini temsil eden Abiove, çevre grupları tarafından Amazon Ormanları’ndaki ormansızlaşmayı önlemeye yönelik tedbirleri zayıflatmaya çalışmakla suçlanıyor.

Bu arada Brezilya, bir iklim zirvesi için küresel bir halkla ilişkiler firmasından hizmet alan ilk COP ev sahibi değil. 2023 yılında Edelman, COP28 başkanlığına medya ilişkilerini yönetme ve – bir Edelman çalışanının ifadesiyle – “BAE Mutabakatı’nın oluşturulmasına yardımcı olma” amacıyla Birleşik Arap Emirlikleri tarafından 3 milyon dolardan fazla ödeme aldı. Edelman’ın rakibi Teneo da, geçen yıl Azerbaycan’ın COP29 ekibinden 5 milyon dolarlık bir sözleşme almıştı.

Tüm bu gelişmeler karşısında şu sıralar bir araya gelen ve 450’den fazla kuruluştan oluşan bir koalisyon ise COP katılımcıları için çıkar çatışmalarını açıkça tanımlayan ve fosil yakıt lobicilerinin görüşmeleri etkilemesini engelleyen bir “hesap verebilirlik çerçevesi” getirilmesi için kampanya yürütüyor.