De vergunning voor windpark Zeevonk wordt aangepast

De vergunning voor windpark IJmuiden Ver Beta wordt drastisch aangepast. Volgens het consortium Zeevonk van Vattenfall en Copenhagen Infrastructure Partners (CIP) is het niet langer haalbaar om het project volgens de afspraken in de vergunning te realiseren. De oorzaak is de vertraging in de oplevering van de Delta Rhine Corridor (DRC). Het park hoeft pas in 2032 volledig gerealiseerd te worden en het bod wordt met €400 mln verlaagd.

Via de DRC kan groene waterstof die op de Maasvlakte wordt geproduceerd worden getransporteerd naar klanten in Nederland, België en Duitsland. De pijpleiding is van vitaal belang voor het windpark, dat inzette op de productie van groene waterstof met een 1 GW elektrolyser op de Maasvlakte, waarvandaan de DRC de energiedrager naar afnemers getransporteerd zou worden. De ambitie voor ingebruikname van de DRC stond oorspronkelijk gepland eind 2028 maar is uitgesteld naar 2032. Dit is gebeurd nadat de vergunning aan Zeevonk is verleend.

Deze vertraging beperkt de afzetmarkt van groene waterstof tot afnemers op de Maasvlakte, waardoor Zeevonk een groot deel van de verwachte opbrengsten misloopt. Door uitdagingen bij de elektrificatie van onder andere de energie-intensieve industrie kan Zeevonk naar alle waarschijnlijkheid deze periode niet overbruggen met het verkopen van de elektriciteit.

Door de vergunning grondig aan te passen hoopt het ministerie te bewerkstelligen dat het windpark alsnog gebouwd kan worden. Dat betekent dat het park in twee fasen gebouwd zal worden. Eerst zal 1 GW zoals gepland in 2029 worden gerealiseerd. Daarna zal nog eens 1 GW pas in 2032 gereedkomen, zodat de oplevering van het windpark ongeveer tegelijkertijd is met de realisatie van de DRC.

Deze wijziging heeft gevolgen voor de klimaatdoelen van 2030, waar het windpark nu nog maar voor de helft aan bijdraagt. Ook heeft het financiële gevolgen voor TenneT, dat eerder in opdracht van het kabinet contracten heeft afgesloten voor de aanleg van het net op zee. Door de vertraging zal de netbeheerder nieuwe afspraken moeten maken met leveranciers. Hoe hoog de extra kosten zullen zijn vermeldt de minister niet. Wel dat de extra kosten – na toetsing door de ACM – verrekend zullen worden in de nettarieven.

Dat uitstel van de aanleg van het windpark IJmuiden Ver Beta nadelig uitpakt voor TenneT bleek eerder al, toen Vattenfall bezwaar maakte tegen de eigen vergunning. Het energiebedrijf stelde in maart dat er onvoldoende tijd was om de windturbines aan het transformatorplatform van TenneT aan te sluiten. Met het bezwaar wil het boetes voorkomen die kunnen oplopen tot €200 mln. TenneT reageerde toen al afwijzend: “Dit zijn termijnen die zijn afgesproken in de aanbestedingscriteria. Die voeren wij uit.”

In het aanbod had Zeevonk beloofd om minimaal 1 GW aan elektrolyse te realiseren. Dat wordt met de wijziging van de vergunning teruggebracht naar 500 MW. Ook hoeft dit pas na 2033 gerealiseerd te worden, als de DRC ook operationeel is, zodat groene waterstof ook in de rest van Nederland en eventueel omringende landen kan worden verkocht.

Zeevonk had de tender gewonnen met een bod van in totaal €800 mln, verspreid over veertig jaar. Dat totaalbedrag wordt verlaagd naar €400 mln. De minister schrijft dat deze derving van €400 mln budgettair wordt verwerkt in de ontwerpbegroting voor 2026.

Het kabinet is tot deze wijzigingen gekomen na uitvoerige gesprekken met Zeevonk. Ook heeft het door KPMG laten onderzoeken of de vergunningswijzigingen financieel te rechtvaardigen zijn gelet op de financiële en economische gevolgen die voor Zeevonk zijn ontstaan door de vertraging van de DRC. KPMG concludeert onder andere dat het redelijk is om Zeevonk te compenseren voor de gevolgen van de DRC-vertraging en dat er geen sprake lijkt van overcompensatie.

Zonder de wijzigingen was Zeevonk naar alle waarschijnlijkheid niet langer in staat geweest het windpark te realiseren, wat waarschijnlijk zou betekenen dat het windpark opnieuw zou moeten worden vergund. “Dit scenario leidt tot meer vertraging in de realisatie en het mislopen van vrijwel het volledige financiële bod van Zeevonk (€780 mln, de eerste betaling is reeds ontvangen)”, aldus de minister. Gelet op de uitdagende marktomstandigheden voor windenergie op zee, verwacht het kabinet bovendien op dit moment weinig animo vanuit andere windparkontwikkelaars om dit windpark te bouwen.