Er is in 30 jaar geen enkele centimeter vooruitgang geboekt

Jaarlijks sterven meer dan 237.000 kinderen onder de vijf jaar aan luchtvervuiling. Duizenden sterven door extreme hitte, bosbranden, overstromingen, stormen en overstromingen, met ernstige gevolgen voor het leven. Nieuwe virussen verspreiden zich wereldwijd en insecten verwoesten landbouwgewassen. De hele wereld lijkt op een dystopische filmset. Tegen deze achtergrond vond voor de 30e keer de Wereldklimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats.

Bovendien vindt de conferentie plaats in Brazilië, een land met 60 procent van zijn regenwouden, die essentieel zijn voor het klimaat, maar geleidelijk worden vernietigd. De COP30 -leiderstop begon de dag ervoor in Belem, de hoofdstad van de deelstaat Para. Drieënvijftig staatshoofden en regeringsleiders woonden de top bij, wat de kleinste opkomst tot nu toe was. COP29 in Azerbeidzjan trok 80 leiders, terwijl COP128 in de VAE 150 leiders trok.

Na de topconferentie, waar onder meer internationale klimaatpolitiek, industriële decarbonisatie, energiebeleid en bosbescherming aan bod zullen komen, begint op 10 november de COP30. Deze duurt tot en met 21 november. De conferentie heeft bovendien een bijzondere betekenis omdat dit jaar de tiende verjaardag van het Klimaatakkoord van Parijs wordt gevierd.

De grootste kritiek is dat landen, ondanks de 30e conferentie, hun beloftes niet nakomen. Tien jaar na het Klimaatakkoord van Parijs, dat tot doel had de wereldwijde temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graad Celsius, blijven overheden voldoen aan de eisen van energiebedrijven.

Volgens een rapport van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties wordt echter voorspeld dat, als we de huidige doelstellingen buiten beschouwing laten, de wereldwijde temperatuurstijging 2,3 tot 2,5 graden zou kunnen bedragen.

Zoals bekend zullen de temperaturen blijven stijgen naarmate fossiele brandstoffen worden verbruikt. Milieuorganisaties zijn van mening dat de wereldwijde transitie naar schone energie te langzaam verloopt. Tijdens de top zei VN-secretaris-generaal António Guterres dat het niet beheersen van de opwarming van de aarde neerkomt op "moreel faillissement en terminale nalatigheid".

HET MEEST VERVUILENDE LAND TER WERELD HEEFT GEEN LEIDER

"De hoeveelheid gewonnen olie is sinds 2015 niet afgenomen. De fossiele-brandstofindustrie verzet zich ertegen door middel van intensieve lobbyactiviteiten. Dit is eigenlijk een teken dat ze zich defensief opstellen", vertelde Richard Blanchard, expert op het gebied van hernieuwbare energie, aan DW.

Volgens DW hebben fossielebrandstofgiganten miljoenen gestoken in lobbyactiviteiten en klimaatsceptici en -ontkenners overladen met steun. De tweede termijn van Donald Trump als president van de VS heeft ook de politieke dynamiek ten gunste van deze sectoren doen verschuiven.

Net als in zijn eerste termijn kondigde Trump opnieuw de terugtrekking van de VS uit het Klimaatakkoord van Parijs aan. In zijn energiebeleid heeft hij ook fossiele brandstoffen, olie en aardgas boven hernieuwbare energie verkozen. Hij tekende zelfs een akkoord om de kolensector te versterken.

WAAR STAAT COP VOOR?

Het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering is de eerste intergouvernementele milieuovereenkomst die zich richt op de opwarming van de aarde.

In de overeenkomst wordt erkend dat door de mens veroorzaakte milieuvervuiling gevaarlijke gevolgen heeft voor het klimaat. Er wordt dan ook naar gestreefd de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer te verminderen en de negatieve effecten van deze gassen tot een bepaald niveau te beperken door ze tot een minimum te beperken.

Sinds de inwerkingtreding van het Verdrag in 1994 hebben er conferenties van de partijen plaatsgevonden.

Deze bijeenkomsten werden ook wel "COP" genoemd, een afkorting voor "Conferences of the Parties".

Met 'partijen' worden de ongeveer 200 landen bedoeld die in 1992 de eerste klimaatovereenkomst van de VN ondertekenden.

De bijeenkomst vindt elk jaar in een ander land plaats. Dit jaar is het alweer de 30e keer.

DE POORT NAAR AMAZON

De Braziliaanse stad Belem, waar de COP30 plaatsvindt, staat bekend als de toegangspoort tot het Amazone-regenwoud. Het uitblijven van bescherming van de Amazone is een van de grootste tegenslagen voor klimaatverandering.

Volgens een internationaal onderzoek zou bijna de helft van het Amazone-regenwoud tegen 2050 verdwenen kunnen zijn als gevolg van droogte, ontbossing en branden.

Belem is tevens een van de armste regio's van Brazilië. De meeste van de 2,5 miljoen inwoners wonen in sloppenwijken en straten zonder bomen.

De keuze voor Belém als locatie voor de conferentie leidde echter tot transport- en accommodatieproblemen. Het kappen van bomen in de Amazone voor de aanleg van een weg naar de top leidde tot grote verontwaardiging.

WAAROM ZIJN FOSSIELE BRANDSTOFFEN SCHADELIJK?

Steenkool, olie en aardgas zijn fossiele brandstoffen.

Het kent een breed scala aan toepassingen in de elektriciteitsopwekking en in de industrie.

Door de technologische vooruitgang werd de vraag naar fossiele brandstoffen groter.

De helft van de CO2 die vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen komt in de lucht terecht. Dit vormt een bedreiging voor de gezondheid van de mens en is de belangrijkste factor als het gaat om de opwarming van de aarde.

TERWIJL DE WERELD BRANDT, SLAPEN ZE

Een milieuorganisatie in Belem, Brazilië, organiseerde een opvallende demonstratie om de traagheid van wereldleiders bij het aanpakken van de klimaatcrisis aan het licht te brengen.

De demonstratie werd gehouden onder het motto: "Leiders slapen terwijl de wereld brandt." Wereldleiders waren in pyjama gekleed.

Deelnemers betoogden dat overheden niet snel genoeg handelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en fossiele brandstoffen geleidelijk af te schaffen.