Fundusz na rzecz lasów tropikalnych na zawsze, największy zakład Brazylii na COP30, który dysponuje już kwotą 5,5 miliarda dolarów

Mari Navas

Madryt – Jedną z najważniejszych inicjatyw brazylijskiego przewodnictwa w COP30, odbywającej się w Belém, jest nowy fundusz, który ma nagradzać kraje chroniące swoje lasy tropikalne. Fundusz, znany jako Fundusz na rzecz Lasów Tropikalnych na Zawsze (FTTT), został oficjalnie zainaugurowany w ten czwartek przez prezydenta Luiza Inácio Lulę da Silvę i w niecały dzień pozyskał już deklaracje inwestycyjne w wysokości 5,5 miliarda dolarów (prawie 4,8 miliarda euro).

Pedro Sánchez zapowiada zwiększenie funduszy na walkę ze zmianami klimatycznymi i ryzykiem, jakie stwarzają negacjoniści

Zaangażowanie Brazylii w tę inicjatywę nie jest niczym nowym. Fundusz był obecny w wypowiedziach rządu tego kraju od czasu COP28 w listopadzie 2023 roku i był wielokrotnie wspominany przez jego prezesa, Luiza Inácio Lulę da Silvę, który w czwartek argumentował, że inicjatywa ta jest najlepszym sposobem na „przejście od ery darowizn” do ery inwestycji.

Czym jest ten fundusz?

Zgodnie z zaktualizowaną koncepcją projektu, Fundusz na rzecz Lasów Tropikalnych na Zawsze (TFFF), stworzony przez Brazylię i dziesięć innych krajów, to inicjatywa mająca na celu mobilizację znacznych i stałych środków finansowych, zarówno publicznych, jak i prywatnych, w celu wsparcia ochrony i odtwarzania krajów posiadających lasy tropikalne i subtropikalne.

Celem tej inicjatywy jest ochrona ponad miliarda hektarów lasów deszczowych poprzez zainwestowanie do 125 miliardów dolarów na rynkach finansowych, a uzyskane środki zostaną rozdzielone pomiędzy kraje, które chronią lasy.

Brazylia spodziewa się, że państwa zainwestują łącznie 25 miliardów dolarów w ciągu pierwszych kilku lat funkcjonowania funduszu, mając na celu pozyskanie kolejnych 100 miliardów dolarów kapitału uprzywilejowanego z sektora prywatnego.

Rządy zaakceptują zatem rolę młodszego kapitału, co oznacza, że ​​jeśli coś pójdzie nie tak, to one w pierwszej kolejności pokryją straty, podczas gdy prywatni inwestorzy poniosą mniejsze ryzyko, ponieważ to oni będą mieli pierwszeństwo w odzyskaniu swoich pieniędzy. W ten sposób inicjatywa ma nadzieję przyciągnąć sektor prywatny.

Kapitał ten zostanie zainwestowany w zdywersyfikowany portfel długoterminowych obligacji o wysokim ratingu, z uwzględnieniem kryteriów zrównoważonego rozwoju, a wygenerowany dochód zostanie przeznaczony na pomoc krajom posiadającym lasy tropikalne.

Generuje około 4 miliardów dolarów rocznie

Urzędnicy szacują, że mechanizm ten będzie generował około 4 miliardów dolarów rocznie na ochronę środowiska, co stanowi prawie trzykrotność kwoty inwestowanej na całym świecie w ochronę lasów tropikalnych.

Jest to fundusz powierniczy, podobny do Zielonego Funduszu Klimatycznego, do którego wnoszą wkłady rządy i sektor prywatny, natomiast Bank Światowy pełni rolę powiernika, a kraje, w których znajdują się tego typu lasy, są końcowymi beneficjentami.

Rząd Brazylii szacuje, że każdy kraj beneficjent będzie mógł otrzymać do czterech dolarów za hektar chronionego lasu, a 20% tej kwoty trafi do każdego kraju i zostanie przeznaczone na wypłaty dla ludności tubylczej i społeczności lokalnych.

Łącznie „znaczne” płatności roczne zostaną przekazane maksymalnie 74 krajom rozwijającym się, które łącznie posiadają ponad miliard hektarów lasów.

Aby zapewnić realizację tego celu, FTTT planuje wykorzystanie satelitarnych systemów monitoringu, które śledzą lesistość, wylesianie i degradację, aby zagwarantować przejrzystość i standardy jakości. Kraje uczestniczące będą zobowiązane do składania funduszowi corocznych raportów wykazujących ich działania na rzecz ochrony środowiska.

Te z kolei będą miały autonomię w określaniu ostatecznego przeznaczenia zasobów.

Brazylia jest domem dla większości największego lasu deszczowego świata – Amazonii – i dąży do nadania mu wiodącej roli. Do tego stopnia, że ​​wybrała Belém na miejsce COP30.

Kraj ten pracował nad tą propozycją wspólnie z krajami beneficjentami, które posiadają kluczowe lasy deszczowe (Kolumbia, Demokratyczna Republika Konga, Ghana, Indonezja i Malezja), a także potencjalnymi darczyńcami (Francja, Niemcy, Norwegia, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Wielka Brytania).

Pierwszego dnia szczytu głów państw COP30, który odbył się w amazońskim mieście Belém, do inicjatywy przyłączyły się 53 państwa, w tym Meksyk, Panama, Peru i Unia Europejska.

COP30 w Ameryce Łacińskiej: między adaptacją, transformacją i ropą

Wśród darczyńców znalazła się Norwegia, która zapowiedziała, że ​​przekaże 3 miliardy dolarów, jeśli inni wniosą znaczący wkład. Francja zobowiązała się przekazać 500 milionów dolarów, a Portugalia 100 milionów dolarów.

Sygnatariuszami porozumienia jest 34 kraje z dorzecza Amazonki, Konga i Borneo-Mekongu, na których łącznie znajduje się ponad 90% powierzchni lasów tropikalnych i subtropikalnych w krajach rozwijających się.

Organizacje ekologiczne świętują to

Organizacje ekologiczne, takie jak WWF i Greenpeace, świętowały powstanie tego funduszu. W oświadczeniu ta była organizacja pozarządowa pogratulowała Brazylii „wizerunkowego przywództwa”, nazywając to „historycznym kamieniem milowym w ochronie lasów i globalnym finansowaniu działań na rzecz klimatu”.

„TFFF jest także trwałym dziedzictwem szczytu COP w Belém: wspólnym wysiłkiem, który jednoczy odpowiedzialność rządów, zasadniczą rolę społeczności lokalnych i siłę sektora finansowego wokół wspólnego celu” – oświadczyła organizacja WWF, która ma nadzieję, że fundusz ten „na zawsze” zmieni sposób, w jaki świat finansuje ochronę środowiska.

Z Sánchezem i von der Leyen, ale bez Trumpa: wielkie nieobecności na szczycie przywódców COP30

Greenpeace z kolei w oświadczeniach przesłanych mediom przyznał, że utworzenie tego funduszu „stanowi krok naprzód w kierunku zakończenia wylesiania”, choć utrzymuje, że wciąż istnieją „luki w jego zdolności do stania się wiarygodnym instrumentem finansowym na rzecz ochrony lasów tropikalnych o wysokiej integralności”.

„Mechanizm ten można i należy udoskonalić, aby wyeliminować niektóre z jego niedociągnięć, ale jest to krok we właściwym kierunku, ponieważ docenia on istniejące lasy i gwarantuje bezpośredni dostęp do zasobów dla ludności tubylczej i lokalnych społeczności” – powiedziała Carolina Pasquali, dyrektor wykonawcza Greenpeace Brazylia.

Znaczenie lasów tropikalnych

Lasy tropikalne nie tylko oczyszczają atmosferę i stanowią schronienie dla ekosystemów, które w przeciwnym razie by nie istniały, ale też magazynują duże ilości CO2.

Według Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) lasy tropikalne mają kluczowe znaczenie dla łagodzenia zmian klimatu, ponieważ działają jako pochłaniacze dwutlenku węgla. Jednak w latach 1990–2020 ponad 420 milionów hektarów zostało utraconych z powodu wylesiania, co zagraża „różnorodności biologicznej, usługom środowiskowym, źródłom utrzymania społeczności leśnych i odporności na wstrząsy klimatyczne”. EFEverde