Ponad 500 gatunków ptaków, w tym kondor i albatros, wyginie w ciągu najbliższego stulecia.

Madryt, 24 czerwca (EFE). - Zmiana klimatu i utrata siedlisk spowodują wyginięcie ponad 500 gatunków ptaków w ciągu najbliższych 100 lat, co stanowi ponad trzykrotność wszystkich odnotowanych wyginięć ptaków od 1500 r. n.e., zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Uniwersytet w Reading (Wielka Brytania).

Wyginięcie dotknie niektóre z najbardziej unikalnych ptaków występujących na całej planecie, takie jak kondor wielki, albatros wędrowny, błotniak stawowy, trzewikodziób, ara Leara, pingwin galapagoski, kakapo, hełmoróg czy nektarnik żółtobrzuchy, ptaki symboliczne i unikalne w skali świata.

Według badania, utrata siedlisk i ich degradacja w ciągu najbliższych 100 lat będą główną przyczyną wymierania gatunków, a kolejne miejsca zajmą łowiectwo i rolnictwo, chociaż autorzy przeanalizowali również inne pośrednie zagrożenia, takie jak przypadkowe zgony lub introdukcja gatunków inwazyjnych.

Co więcej, zniknięcie tych 500 gatunków ptaków będzie miało negatywny wpływ na zależne od nich ekosystemy, ostrzegają autorzy badania opublikowanego we wtorek w czasopiśmie Nature Ecology & Evolution.

„Zagrożenia mogą wpływać zarówno na bioróżnorodność taksonomiczną (liczbę gatunków, które moglibyśmy stracić), jak i na bioróżnorodność funkcjonalną (ich rolę w ekosystemie), ale dla ekosystemu utrata żywiącego się nasionami wróblowatego nie jest tym samym, co utrata żywiącego się padliną sępa. Wpływ nie jest taki sam” – wyjaśniła EFE Manuela González-Suárez, badaczka z University of Reading i główna autorka badania.

Na podstawie wszystkich tych danych badanie wykazało, że nawet przy zapewnieniu całkowitej ochrony przed zagrożeniami powodowanymi przez człowieka, takimi jak utrata siedlisk, polowania czy zmiany klimatu, około 250 gatunków ptaków mogłoby nadal znikać.

„Dla wielu ptaków sytuacja jest nieodwracalna, ale możemy zapobiec dalszej utracie funkcjonalnej bioróżnorodności, jeśli skupimy się na najbardziej funkcjonalnie unikalnych gatunkach i ochronimy je za pomocą specjalnych programów promujących ich odbudowę, takich jak projekty hodowlane lub przywracanie już utraconych siedlisk” – wyjaśnił González-Suárez.

„Stoimy w obliczu kryzysu wymierania ptaków, niespotykanego w czasach nowożytnych. Potrzebujemy ambitnych, skoordynowanych i natychmiastowych środków, aby zmniejszyć zagrożenia ze strony człowieka we wszystkich siedliskach i ukierunkowanych programów ratunkowych, aby zapobiec wyginięciu najbardziej unikalnych i zagrożonych gatunków” – dodał Kerry Stewart, główny autor artykułu, w wiadomości e-mail.

Tempo wymierania niespotykane w przyrodzie

Aby przeprowadzić badanie, naukowcy przeanalizowali blisko 10 000 gatunków, korzystając z danych z Czerwonej Listy Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), najbardziej znanego na świecie spisu statusu gatunków zagrożonych.

Wykorzystując prawdopodobieństwo wyginięcia dla każdej kategorii na liście (bliskie zagrożenia, narażone, zagrożone, krytycznie zagrożone) oraz biorąc pod uwagę zagrożenia, z jakimi zmaga się każdy gatunek, oszacowali liczbę gatunków, które wyginą w nadchodzących dekadach.

„Zanim pojawili się ludzie, co roku wymierał mniej więcej jeden na milion gatunków, więc gdyby nie było działalności człowieka, moglibyśmy się spodziewać, że w ciągu stu lat wyginie jeden gatunek na 10 000 ptaków” – powiedział Kerry Stewart dla EFE.

„Jednak od czasu, gdy człowiek zaczął rozprzestrzeniać się na całą planetę, wskaźniki wymierania wzrosły; od 1500 r. n.e. odnotowano 164 wyginięcia ptaków (Czerwona Lista Gatunków Zagrożonych IUCN, 2024)” – dodał.

„Jednak w ciągu następnych 100 lat przewidujemy ponad 500 wyginięć, co stanowi ponad trzykrotność liczby, jaka miała miejsce w ciągu ostatnich 500 lat. Skala zagrożenia w czasach współczesnych jest bezprecedensowa” – podsumował.

Zagrożone kształtem i rozmiarem

W badaniu zauważono, że duże ptaki są bardziej narażone na polowania i zmiany klimatu, podczas gdy ptaki szerokoskrzydłe bardziej cierpią z powodu utraty siedlisk.

Ponadto badanie identyfikuje, które środki ochrony najlepiej zachowają zarówno liczbę gatunków ptaków, jak i ich funkcje ekologiczne. Zatem zatrzymanie niszczenia siedlisk uratowałoby większość ptaków ogółem, podczas gdy zmniejszenie polowań i zapobieganie przypadkowym zgonom uratowałoby ptaki o bardziej niezwykłych cechach, które są szczególnie ważne dla zdrowia ekosystemu.

Ale „nadanie priorytetu programom ochrony dla zaledwie 100 najrzadszych zagrożonych gatunków ptaków mogłoby uratować 68% różnorodności kształtów i rozmiarów ptaków. Takie podejście mogłoby pomóc utrzymać zdrowe ekosystemy” – podkreślił González-Suárez. EFE

EKG/CRF