Sześć kluczy do zrozumienia debaty na temat europejskiego rozporządzenia w sprawie wylesiania

Madryt, 21 czerwca (EFE) – Wdrożenie unijnego rozporządzenia w sprawie przeciwdziałania wylesianiu (EUDR) stało się jednym z głównych tematów debat na temat ochrony środowiska obecnej kadencji Parlamentu Europejskiego. Isabel Fernández, specjalistka z organizacji Mighty Earth, wyjaśnia EFE kluczowe aspekty jego wdrożenia.

1.- Jaki jest cel EUDR?

UE chce regulować import produktów — drewna, soi, oleju palmowego i wołowiny, między innymi — których produkcja powoduje poważne wylesianie, zwłaszcza w Ameryce Południowej i Azji. Regulacja dotyczy również produktów wytwarzanych w granicach europejskich, „ponieważ w przeciwnym razie mielibyśmy problem nieuczciwej konkurencji”. Celem jest zapewnienie, że te surowce pochodzą ze zrównoważonych źródeł, a nie z wylesionych terenów.

Obecna debata nad ostatecznym zatwierdzeniem przepisów dzieli kraje europejskie na te, które popierają regulacje w obecnej formie, i te, które chcą złagodzić niektóre ich warunki, aby przynieść korzyści lokalnemu przemysłowi.

2.- Czy globalne wylesianie jest aż tak poważne?

Ochrona lasów jest niezwykle ważna w walce ze zmianą klimatu, ale „nadal tracimy dziesięć milionów hektarów lasów rocznie”, co jest tego przykładem. Ostatnie oficjalne informacje z Brazylii potwierdzają utratę 960 kilometrów kwadratowych lasów deszczowych Amazonii.

Amazonia „czyniła stosunkowo dobre postępy”, ale dane udostępnione przez rząd Luli da Silvy są „najgorsze od czasu rozpoczęcia monitoringu w 2016 r.” – ostrzega Fernández.

3.- Czym jest należyta staranność?

Jednym z kluczowych pojęć EUDR jest należyta staranność, proces, który gromadzi niezbędne dane, „w tym geolokalizację surowców”, i analizuje je w celu złagodzenia ryzyka, zidentyfikowania możliwości i ostatecznie podjęcia decyzji. „Musimy pamiętać, że lasy nie są puste: żyją tam rdzenni mieszkańcy, a w wielu przypadkach cierpią z powodu postępującego wylesiania”.

Komisja Europejska promuje podział krajów na trzy kategorie, od najbardziej wiarygodnych, które muszą jedynie ustalić prawdziwe pochodzenie swoich produktów i zagwarantować łańcuch dostaw, po te, które ze względu na historię międzynarodowych kar pieniężnych wymagają oceny ryzyka i konkretnych środków w celu jego ograniczenia.

4.- Kiedy rozporządzenie wejdzie w życie?

Dyrektywę zatwierdzono w 2023 r., kiedy to „historycznie popierały ją wszystkie partie w Parlamencie Europejskim i Radzie” i powinna już obowiązywać, ale wybory europejskie w 2024 r. zmieniły skład instytucji, a wraz z nim żądania niektórych partii politycznych.

Jeżeli nie wystąpią dalsze opóźnienia, rozporządzenie powinno wejść w życie 30 grudnia 2025 r. w przypadku średnich i dużych przedsiębiorstw oraz 30 czerwca 2026 r. w przypadku mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw.

5.- Jak to wpływa na Hiszpanię?

Spośród omawianych produktów Hiszpania importuje przede wszystkim soję, wykorzystywaną jako pasza dla zwierząt, zwłaszcza dla świń, oraz olej palmowy, wykorzystywany głównie w sektorze biopaliw.

Jeśli chodzi o eksport, najbardziej dotknięte są hiszpańskie firmy zajmujące się wołowiną i drewnem, chociaż w tym drugim przypadku „EUDR jest swego rodzaju zaktualizowaną i zoptymalizowaną wersją poprzedniego rozporządzenia, EUTR, które regulowało ten sektor”.

6.- Jakie jest stanowisko rządu hiszpańskiego?

Hiszpania „była zdecydowanym zwolennikiem tego rozporządzenia” i należy do grupy krajów, które popierają pierwotną propozycję instytucji europejskich, chociaż „sytuacja geopolityczna uległa zmianie i nie możemy temu zaprzeczyć, ale nie zmieniły się również dane naukowe i zmiana klimatu” – podsumowuje Fernández.

W tym tygodniu Rada Ministrów zatwierdziła opracowanie projektu ustawy gwarantującej produkty wolne od wylesiania. Ustawa ta będzie służyć zapewnieniu zgodności z EUDR i między innymi utworzy Biuro ds. Zwalczania Wylesiania w Handlu pod nadzorem Sekretarza Stanu ds. Środowiska. EFE

ppm/cm3