To najtańsza forma pozyskiwania energii. Ta zmiana jest w interesie nas wszystkich

• W parlamencie procedowany jest projekt nowelizacji ustawy odległościowej, zawierający kluczowe dla branży energetyki wiatrowej na lądzie zapisy.
• Według Zbigniewa Stępińskiego z PGE Energia Odnawialna, rozwój tej gałęzi energetyki leży w interesie każdego odbiorcy prądu, gdyż tak wskazuje rachunek ekonomiczny.
• Wytwarzanie energii to jedno, jej magazynowanie - drugie. Wiceprezes PGE Energia Odnawialna nie widzi w magazynach szczytowo-pompowych "świętego Graala" polskiej energetyki.

Nowelizacja ustawy odległościowej kluczowa dla całej branży

Zapytaliśmy Zbigniewa Stępniewskiego, wiceprezesa zarządu PGE Energia Odnawialna m.in. o to, jak istotna dla branży OZE jest nowelizacja ustawy odległościowej.

- Ustawa odległościowa z 2016 r. zakładająca zasadę 10H, czyli odległości dziesięciu wysokości wiatraka od najbliższej zabudowy, praktycznie zastopowała rozwój energetyki wiatrowej. Późniejsza zmiana (nowelizacja z marca 2023 r. - przyp. red.) jest korektą do 700 m, ale wprowadza dodatkowo szereg nowych elementów, które są niezbędne z punktu widzenia permittingu, czyli skrócenia czasu otrzymania wszystkich decyzji niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę - np. zmianę planu zagospodarowania przestrzennego i decyzję środowiskową. Ten proces był bardzo wydłużony w czasie - powiedział WNP Stępniewski.

- Mam nadzieję, że dzisiejsza zmiana, która jest w parlamencie, skróci termin uzyskiwania pozwoleń, zmniejszy odległość do 500 m (minimalnego dystansu od najbliższej zabudowy - przyp. red.), co pozwoli uwolnić kilka GW mocy w rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie - dodał.

Onshore to najtańsza forma energii, którą według naszego rozmówcy można bardzo szybko rozwijać, w przeciwieństwie m.in. do energetyki wiatrowej na morzu. Jak podkreślił, uchwalenie nowelizacji ustawy odległościowej powinno więc być w interesie każdego odbiorcy energii elektrycznej.

- Ważne jest, aby widzieć progres, rozwijać projekty i wolumen produkcji. W przyszłości możemy procedować np. tzw. ustawę przyłączeniową, czyli przepisy z ustawy Prawo energetyczne, które uwolnią moce przyłączeniowe dla generacji mocy z wiatru - mówił wiceprezes PGE Energia Odnawialna.

Inwestor turbin wiatraków jest odpowiedzialny za recykling

Nasz rozmówca odniósł się także do kwestii recyklingu turbin wiatrowych. Jak zauważył, biorąc pod uwagę cykl życia takich turbin, inwestorzy stoją przed wyzwaniem związanym z ich recyklingiem. Zbigniew Stępniewski podkreślił, że PGE jest "świadomym użytkownikiem aktywów", a kwestie demontażu wiatraków kończących swoją pracę są zawarte w umowach.

- Jesteśmy odpowiedzialni za demontaż, rozebranie fundamentów i przywrócenie terenu do formy sprzed budowy. Wszystkie elementy, które dadzą się recyklingować, zostaną recyklingowane. Część urządzeń może zostać wykorzystana w innych turbinach, jako elementy zabezpieczające, zapasowe. Biorąc pod uwagę raportowanie ESG, musimy doprowadzić do maksymalnego poziomu recyklingu turbin wiatrowych - powiedział wiceprezes.

PGE Energia Odnawialna zainteresowana repoweringiem turbin

PGE Energia Odnawialna zajmuje się repoweringiem turbin wiatrowych i jest "jako jedyna zainteresowana wprowadzeniem takich przepisów" - uważa nasz rozmówca. Jest to związane z faktem, że cześć aktywów spółki osiąga już pełnoletność i nieuchronnie zbliża się czas przeanalizowania, ile będzie kosztowała dłuższa eksploatacja tego typu turbin.

- Jeśli dochodzimy do wniosku, że korzystając z miejsca i infrastruktury, posiadając już przychylność lokalnej społeczności, możemy zamienić starą technologię na nową, bardziej efektywną, to zrobimy to. W tym samym miejscu możemy mieć dwukrotną możliwość wykorzystania mocy przyłączeniowej. To są korzyści ekonomiczne i ominięcie kosztów serwisu - stwierdził Stępniewski.

- Tym bardziej że projekt nowej ustawy daje pewną zachętę. Jeżeli wzrasta moc o 20 proc., to nie płacimy opłaty przyłączeniowej. Jeżeli powyżej 20 proc. to płacimy połowę. Dodatkowo każdy taki nowy obiekt zmniejsza liczbę turbin przy jednoczesnym wzroście mocy - dodał.

Magazynowanie energii to duże wzywanie, ale są na to sposoby

Zwiększające się moce w OZE niosą za sobą potrzebę magazynowania energii dla poprawy elastyczności sieci. Według Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) Polska już teraz potrzebuje 10 GW w magazynach energii, a ma niecałe 2 GW. Przedstawiciel PGE uważa, że są możliwości "zasypania" tej luki.

- Może to być scenariusz szybszy i prostszy - budowa magazynów chemicznych. Przykładem jest nasz magazyn, którego budowę rozpoczęliśmy w Żarnowcu o pojemności 1 GWh, drugi który planujemy w woj. zachodniopomorskim, będzie dwa razy pojemniejszy. Mamy kilka rozproszonych magazynów energii, które będą współpracowały z farmami i fotowoltaiką na zasadzie cable poolingu - oznajmił nasz rozmówca.

- PSE (Polskie Sieci Elektroenergetyczne) wydały warunki na 36,8 GW mocy, zakładam, że w standardzie dwugodzinnych magazynów, które mogą świadczyć usługę w zakresie rynku mocy. Wiemy, że są to magazyny do zaspokajania krótkiego okresu, dopełnienie systemu w "złotych godzinach", czyli przed uruchomieniem się fotowoltaiki czy po ekspozycji świetlnej. Potrzebujemy jednak magazynów na dłuższy horyzont czasowy, czyli drugi scenariusz. Mamy już takie luki pogodowe spowodowane tzw. zgniłym wyżem, najczęściej w styczniu, gdy produkcja energii z wiatru jest praktycznie zerowa. Nie ma też wsparcia fotowoltaiki. I tu jest miejsce na magazyny. Ale na dziś elektrownie szczytowo-pompowe są wykorzystane przez operatora sieci w kontekście regulowania wahań wywołanych źródłami odnawialnymi - wyjaśnił Stępniewski.

Ze Zbigniewem Stępniewskim z PGE Energia Odnawialna rozmawialiśmy podczas 20. Konferencji Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, która odbyła się w dniach 10-12 czerwca 2025 r. w Świnoujściu.