İklim değişikliği, küresel antimikrobiyal direnç sorununu daha da kötüleştirecek.

Bilim Editörlüğü, 29 Nisan (EFE).- Antimikrobiyal direnç, küresel halk sağlığına yönelik en büyük tehditlerden biridir; 2021 yılında özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde 1,4 milyon ölüme neden oldu ve 2050 yılına kadar iki milyona ulaşması bekleniyor.

Çin'in Guangzhou kentindeki Sun Yat-sen Üniversitesi'ndeki bilim insanlarının öncülüğünde yürütülen ve Nature Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, eğer işler değişmezse bu dirençlerin küresel yükünün yüzyılın ortasına kadar yüzde 2,4 oranında artacağını öngörüyor.

Antimikrobiyal direnç, bakteri, virüs, mantar ve parazitlerin mutasyona uğrayıp ilaçlara karşı bağışıklık kazanmasıyla ortaya çıkar. Bu durum enfeksiyonların tedavisini zorlaştırır, hastalığın yayılma riskini artırır ve daha şiddetli hastalık türlerinin gelişmesine zemin hazırlar.

Dolayısıyla etkili antimikrobiyaller olmadan, örneğin kanser ameliyatı veya kemoterapi tedavisi gibi hayati önem taşıyan durumlarda küresel sağlık tehlikeye girmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, bu küresel sorunun çözümü için antibiyotiklerin yanlış kullanımının azaltılması ve temiz suya ve sanitasyona erişimin teşvik edilmesi gibi enfeksiyon kontrol önlemleri gibi acil çok sektörlü önlemlerin alınması gerekiyor.

Ancak iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma stratejilerinin uygulanamaması bu küresel sağlık sorununu hızlandırıyor.

Stratejileri artırın

Birleşmiş Milletler 79. Genel Kurulu'nda dünya liderleri, 2030 yılına kadar dünya çapında bakteri direncine bağlı 4,95 milyon insan ölümünü yüzde 10 oranında azaltma sözü veren bir bildiri yayınladı.

Ancak stratejinin büyük kısmı antibiyotiklerin aşırı kullanımına odaklanmış, iklim değişikliği ve sosyoekonomik koşullarla ilgili diğer konular göz ardı edilmiştir.

Sun Yat-sen Üniversitesi'nden Lianping Yang liderliğindeki ekip, sosyoekonomik ve çevresel faktörlerin bakteri direnci üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçladı. Bunun için 1999-2022 yılları arasında 101 ülkeden toplanan, altı temel antimikrobiyal dirençli bakteri patojeninin 32 milyon izolatını kapsayan 4.502 kaydı analiz ettiler.

Yazarlar, tahmin modelleri kullanarak sosyoekonomik ve çevresel faktörlerin ve politikaların antimikrobiyal dirençteki küresel eğilimleri nasıl etkileyeceğini araştırdılar.

Bulguları, yüzyılın sonuna kadar küresel sıcaklıkların 4 ila 5°C artacağı en kötü iklim değişikliği adaptasyon senaryosunda, antimikrobiyal direncin düşük emisyon senaryosuna kıyasla 2050 yılına kadar yüzde 2,4 oranında artabileceğini gösteriyor.

Bu oran, yüksek gelirli ülkelerde yüzde 0,9'dan, düşük-orta gelirli ülkelerde yüzde 4,1'e, düşük gelirli ülkelerde ise yüzde 3,3'e kadar değişiyor.

Bilim insanları ayrıca doğrudan sağlık harcamalarını azaltma, aşılama kapsamını genişletme, sağlık yatırımlarını artırma ve su, sanitasyon ve hijyen hizmetlerine evrensel erişimi sağlama gibi sürdürülebilir kalkınma çabalarının, gelecekte antimikrobiyal direncin yaygınlığını yüzde 5,1 oranında azaltabileceğini buldu.

Bu, antimikrobiyal tüketiminin azaltılmasının direncin yaygınlığını yüzde 2,1 oranında azaltacağı öngörülen etkiden daha ağır basacaktır.

Yazarlar, bu veriler ışığında, bu ciddi sorunu hafifletmek için yalnızca antibiyotik kullanımını azaltmanın ötesinde daha geniş sosyoekonomik ve çevresel faktörleri ele almak üzere acilen harekete geçilmesi çağrısında bulunuyor. EFE

EKG/CRF