Perito Moreno buzulunun felaket boyutunda geri çekilmesi yaklaşıyor.

Bilim Editörü, 7 Ağustos (EFE). - Arjantin'deki Perito Moreno Buzulu, daha önce düşünülenden daha hızlı geri çekiliyor. Hatta son yıllarda bazı bölgelerde 800 metreye kadar geri çekildi ve yeni kanıtlar, felaket boyutunda bir geri çekilmenin giderek yaklaştığını gösteriyor.
Arjantin Patagonyası'nda bulunan ve 1981'de UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınan 30 kilometrelik Perito Moreno Nehri, Güney Patagonya Buz Sahası'ndan beslenerek Arjantin Gölü'ne dökülüyor.
Arjantinli ve Alman araştırmacıların Communications Earth & Environment dergisinde yayımlanan çalışmasında buzulun durumu analiz ediliyor ve uyarılarda bulunuluyor.
Perito Moreno, Patagonya'nın en istikrarlı buzullarından biri ve aynı buz alanlarından beslenen diğer buzulların çoğundan farklı olarak, 2000 ile 2019 yılları arasında yalnızca yaklaşık yüz metre geri çekildi.
Ancak yeni çalışma, o tarihten bu yana buzulların çekilme hızında önemli bir artış olduğunu gösteriyor.
Çalışmanın imzacılarından Arjantin Nivoloji, Buzul Bilimi ve Çevre Bilimleri Enstitüsü'nden (Ianigla) Lucas Ruiz, EFE'ye yaptığı açıklamada, "Henüz desteğini kaybetmemiş ve nispeten istikrarlı olsa da, benzer dinamiklere sahip diğer buzul örneklerinden biliyoruz ki, bu süreçler başladığında geri döndürülemezler" dedi.
Araştırmaya göre, 2020'den bu yana, buzulun sadece dört yılda 800 metre çekildiği Iceberg Channel gölünün kuzeybatı kıyısında belirgin bir gerileme gözlemlendi.
Ruiz, "Şu anda gelen bilgiler veya yeni kanıtlar, felaket niteliğinde bir çöküşün veya gerilemenin giderek yaklaştığını gösteriyor." dedi.
Araştırmacı, bir buzulun çökmesinden söz edildiğinde, cephenin yılda kilometrelerce veya bir kilometreden daha fazla hızla geri çekilmesinden söz edildiğini açıkladı.
Geri çekilme hızlanıyor ve benzer bir durum yakınlardaki iki buzul olan Upsala ve Viedma'da da yaşandı. Ancak Ruiz'e göre "cephenin birkaç yıl içinde birkaç kilometre geri çekilip yeni bir istikrar pozisyonuna gelmesini bekliyoruz."
Almanya'daki Friedrich-Alexander Üniversitesi'nden Moritz Koch liderliğindeki ekip, Mart 2022'de iki helikopter uçuşu sırasında buzulun buz kalınlığını ölçmek için radar verilerini kullandı.
Ayrıca buzulun son noktasının ötesindeki göl tabanını haritaladılar ve bu çalışmaları uydu verileriyle birleştirerek 2000 ile 2024 yılları arasında yüzey yüksekliği ve hızındaki değişiklikleri incelediler.
Makalede, son yıllarda buzulun ucundaki incelme oranının 2000-2019 yılları arasında yılda 0,34 metreden, 2019-2024 yılları arasında yılda ortalama 5,5 metreye çıkarak 16 kattan fazla arttığı belirtiliyor.
Yapılan çalışmalarda buzulun son kısmının altında, şu anda üzerinde bulunduğu ve 2019 öncesinde buzulun sabit kalmasının nedeni olabilecek büyük bir sırtın varlığı da ortaya çıkarıldı.
Ruiz, buzulların incelme hızı bu şekilde devam ederse sırtlardan kopacağını ve bu desteği kaybettiğinde "geri çekilmenin o kadar hızlanacağını ki, çöküşe benzeyeceğini" söyledi ve ekledi: "Bu anın yaklaştığına dair giderek artan kanıtlar var."
2019'dan bu yana gözlenen hızlı gerilemeye ilişkin "tetikleyicinin" iklim değişikliği, kar yağışının azalmasıyla oluşan kütle kaybı ve artan sıcaklıklar nedeniyle erimenin artması olduğunu belirtti.
Ruiz, mevcut çalışmanın parçası olmasa da eldeki bilgilerin buzulun kütle kaybının birkaç yıl önce başladığını gösterdiğini ekledi.
Öte yandan buzulların iklim değişikliğine tepkisi yavaştır ve özellikle su kütlelerinde sonlananlar çok hızlı bir şekilde geri çekilir.
Buzulun bitiş noktasına yakın bölgelerde 1990'ların ortasından 2020'ye kadar ölçülen hava sıcaklığı kayıtları, on yıllık bir ısınma eğiliminin 0,2 santigrat derece olduğunu ortaya koyuyor.
Çalışmada, bu dönemde özellikle yaz ve ilkbahar aylarında yoğun bir ısınmanın gözlemlendiği ve bunun da yüzey erimesinin artmasına katkıda bulunduğu belirtiliyor.
efeverde