Kanada, elmas madenlerinin kapanmasıyla parlak noktalar arıyor

Elmaslar söz konusu olduğunda, yaş güzelliktir. Elmas endüstrisi, ürünlerinin milyarlarca yıllık olduğu mesajıyla yüzyıllardır ticaret yapmaktadır; bu, haftalar içinde karbon başlatıcıdan patlayabilen laboratuvarda yetiştirilen elmasların çağında daha da önemli bir konudur.

En eski elmasların, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'ndaki buzlu tundralarda bulunduğu ve 3,5 milyar yıl önce oluştuğu tahmin ediliyor. Bu dönemde volkanik patlamalar meydana geldi.

Kanada elmaslarının yer üstündeki hikayesi, göreceli olarak yepyeni. 4. yüzyılda Hindistan'da bir elmas ticareti ortaya çıkmaya başlamış olsa da, Kanada, De Beers'ın keşif arayışına başladığı 1960'lara kadar önemli yatakların üzerinde oturduğundan şüphelenmedi. Bu inatçı bir arayıştı. Katlanılmaz hava koşulları ve agresif arazi, kaşiflerin kuzey Ontario'daki Attawapiskat'ın yaklaşık 90 km batısındaki ilk ticari yatağa ayak bastığı 1987 yılına kadar Kanada'nın sırrını korudu.

İlk maden, Ekati ("yerel dilde "yağ gölü", bölgenin mermerleşmiş, karibu yağına benzer kuvars yataklarına atıfla) adını aldı ve 1998'de üretime başladı. En büyük Kanada madeni olan Diavik, 2003'te açıldı ve o zamandan beri 552,70 karatlık Kanada'nın en büyüğü de dahil olmak üzere 140 milyon karattan fazla elmas üretti. Bunu 2016'da Gahcho Kué izledi ve yıllar içinde diğer daha küçük madenler açılıp kapandı.

Günümüzde Kanada, Doğal Elmas Konseyi'ne göre dünyanın üçüncü büyük elmas üreticisi konumunda olup küresel arzın %14'ünü oluşturmaktadır. Elmaslar, 1996 ile 2023 yılları arasında 27,7 milyar Kanada doları (20 milyar ABD doları) katkıda bulunarak ülke ekonomisine büyük bir katkı sağlamıştır.

Ancak bazı madenler için bu hikaye sona eriyor. Kanada elmaslarını tanıtmak için Londra'daki Kanada Evi'nde Doğal Elmas Konseyi tarafından düzenlenen bir etkinlikte, bir sergileyici gururla Diavik madeni için bir geri sayım saati sergiledi ve sona ermesine kalan gün, saat, dakika ve saniye sayısını listeledi. Resmi kapanış tarihi biraz daha gevşek. Sahibi Rio Tinto, madenin 1.300 çalışanından bazılarının kapanışı kolaylaştırmak için 2029'a kadar kalmasıyla Diavik'i 2026'nın başlarında kapatacağını söyledi.

Son yıllarda, Rio Tinto'nun madeni sürdürülebilir bir şekilde nasıl kapatacağının iletişimine çok fazla odaklanıldı - açık ocak bir göle dönüştürülecek - ancak Canada House'daki etkinlik, Kanada'nın elmas madenlerinin kapatılmasının diğer olası etkilerinin bir hatırlatıcısıydı. Diğer iki aktif maden olan Ekati ve Gahcho Kué'nin de sırasıyla 2028 ve 2031'de kapatılması planlanıyor.

Sahadaki en acil konu, endüstrinin desteklediği insanlara ne olacağıdır. Ekati madeninin açılmasından iki yıl sonra doğan Yellowknives Dene First Nation konsey üyesi Kateri Rose Lynn şöyle diyor: "Kuzeybatı Toprakları'nda büyüyen biri olarak, madenlerden çok etkileniyorsunuz, ister olumlu ister olumsuz olsun — her iki etkisini de yaşadım."

Annesi Julia'dan bahsediyor, sekiz yaşına kadar "çalılıkta büyümüş" ve Kanada'nın Yerli Kanadalıları miraslarından ve kültürlerinden mahrum bırakmayı amaçlayan kötü şöhretli yatılı okullarından birine katlanmak zorunda kalmış. 14 yaşında çok az eğitimle ayrılmış ama diğer birçok kişi gibi bir elmas madeninde iş bulmuş. Bu bir can simidiymiş.

Lynn de elmas sektöründe iş buldu ve şu anda Kanada merkezli birkaç elmas üreticisinden biri olan Yellowknife'daki Diamonds De Canada adlı kesme ve cilalama tesisinde çalışıyor.

Kuzeybatı Toprakları'nda büyüyen biri olarak, madenlerden olumlu veya olumsuz şekilde çok etkileniyorsunuz.

Mesleğiyle ilgili en çok sevdiği şeylerden biri, eğer çok az bir uyarıyla ortadan kaybolup ren geyiği avlamak isterse bunu yapabileceğine dair kültürel anlayıştır. Birçok İlk Milletler insanı gibi, toprakla derin bir bağı ve bereketine karşı bir saygısı vardır. Bunu, taktığı küpelerin avlarından birinden aldığı ren geyiği boynuzlarından yapıldığını belirterek pekiştirir.

Elmas çıkarmak için dünyanın havaya uçurulmasını izlemek onu üzüyor, diyor, ancak endüstrinin Yerli halklar üzerindeki olumlu etkisini ve onların Kuzeybatı Toprakları'nda kalmalarına nasıl izin verdiğini kabul ediyor. Lynn, "Madenlerle her zaman bir aşk-nefret ilişkim oldu," diyor ve endüstride çalışan bir yerli kişi olduğu için "çok fazla nefret" aldığını belirtiyor.

Kanada'nın bu ücra köşesinde çok ihtiyaç duyulan istihdamı sağlamanın yanı sıra, elmas endüstrisi Det'on Cho gibi Yerlilere ait işletmelerin finansmanına yardımcı oldu. Grup, 1988'de mütevazı bir 15.000 C$ hibeyi, inşaat, atık yönetimi ve gıda dağıtımı gibi madencilik şirketlerine hizmet sağlayarak yıllık 85 milyon C$ gelire dönüştürdü.

Natural Diamond Council raporuna göre, Northwest Territories madencilik şirketleri 2023'te yerel işletmelere yaklaşık 847 milyon C$ harcadı ve üç madenden ikisi harcamalarının yüzde 60'ından fazlasını yerel şirketlere ayırdı. Bu, ekonomi için büyük bir olumlu artış oldu ancak madenlerin artık desteğe ihtiyacı kalmadığında ne olacağı sorusunu gündeme getiriyor. Bu şirketler hayatta kalmak için yeterince çeşitlenebilecek mi?

Kuzeybatı Toprakları hükümeti elmaslar üzerinde telif hakkı topluyor ve madenciler ile yerel halk arasında etki fayda anlaşmaları gibi birkaç resmi anlaşma var, ancak hükümet tarafından yayınlanan bir ekonomik inceleme, madenler yavaşladıkça karat üretiminin düşmesiyle birlikte bölgedeki yatırımın azaldığını gösteriyor. Maden kapatmalarının "ekonomik fırsatlarda veya faaliyetlerde bir çöküşe yol açmayacağını" belirtirken, bunun "bölgenin ekonomisi üzerinde derin bir etkisi" olacağını kabul ediyor.

Parlak noktalardan biri, Trump yönetimi tarafından ABD'de uygulanan tarifelerin, Kanada'nın elmas endüstrisi üzerinde sınırlı bir doğrudan etkiye sahip olması muhtemeldir, çünkü ana ihracatı çoğunlukla kesilmek veya ticareti yapılmak üzere Belçika'ya gönderilen ham elmaslardır. 2023'te, hükümet rakamları, Kuzeybatı Toprakları'nın ihracatının %70'inin, yani 1,3 milyar Kanada dolarının Belçika'ya gittiğini ve %1'den azının (5,6 milyon Kanada doları) ABD'ye ihraç edildiğini gösteriyor. Kanada elmaslarına ödenecek herhangi bir tarife, çoğunlukla taşları kesen veya ABD pazarına satılmak üzere mücevherlere yerleştiren ülkelere düşecektir.

Daha geniş mücevher endüstrisi için, Kanada elmaslarının yaklaşan kıtlığı olumlu bir durumdur. Kanada elmasları uzun zamandır birinci sınıf bir marka olarak sunulmaktadır, ancak tamamen münhasır değildir. Örneğin, İngiliz ana cadde mücevhercisi F Hinds, Kanada elmas mücevher markası Arctic Circle'ı stokluyor, ancak yalnızca müdürü Andrew Hinds'in alışveriş yapanların "ucuz mücevherler yerine pazarlık" aradığını söylediği outlet mağazalarında, bu nedenle markayı indirimli birinci sınıf bir ürün olarak konumlandırıyor.

Antwerp merkezli mücevher tasarımcısı Dries Criel için durum tam tersi. Kanada'dan taş temin etmek, elmaslarla dolu bir şehirde ona bir fark noktası sağlıyor. Son tasarımlardan biri olarak, ortasında cömertçe oranlanmış 5 karatlık bir Kanada elması bulunan altın bir yüzük veriyor. Criel, bu kalitedeki Kanada taşlarının diğer kökenlere kıyasla temin edilmesinin zor olabileceğini belirtiyor.

Boodles yönetici müdürü Jody Wainwright, Kanada elmaslarının nadirlik değeri kazanmasına güveniyor. Mücevherci, Avustralya'daki Argyle madeninden pembe elmaslarda güçlü bir iş geliştirdi ve maden 2020'de kapandığında değeri arttı ve Diavik madeninin kapanmasına bir yıldan az bir süre kala Kanada elmaslarıyla paralellikler görüyor.

Bu nedenle Boodles, Diavik madeninden gelenler için "D" ve Gahcho Kué'de çıkarılanlar için "G" ile lazer kazıma kullanarak elmaslarını işaretlemeye başladı. Ham elmasları Antwerp'ten satın alıp daha sonra kestirdiği için izlenebilirliği garanti edebilir.

Wainwright, kökeni kanıtlanmış Kanada elmasları hakkında, "Fiyat kesinlikle artacak," diyor. "Bu tarih. İnsanlar ihtiyaç duymadıkları güzel bir şeye baktıklarında ve [değerinin ne olduğunu] merak ettiklerinde, [kökenin] rolünü oynamaya başlayacağını düşünüyorum. Şu anda güvence ve gönül rahatlığı sağlıyor. Daha sonra, daha çok bir miras haline gelecek."