USP-studie brengt de impact van de maritieme economie in Brazilië in kaart

Activiteiten die verband houden met de zee zijn goed voor 6,4% van het BBP en 4,5% van de werkgelegenheid in het land. De nadruk ligt daarbij op olie, toerisme en visserij.

Een studie uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit van São Paulo (USP) identificeerde de structuur van de zogenaamde "blauwe economie" in Brazilië, de verzameling economische activiteiten die direct afhankelijk zijn van mariene hulpbronnen. Met behulp van een interregionaal input-outputmodel beoordeelden de auteurs de directe en indirecte impact van deze activiteiten, waarbij ze het economische belang van de kust en de verbindingen met productieketens in het binnenland benadrukten.

Het onderzoek werd uitgevoerd door Eduardo Haddad, hoogleraar aan de faculteit Economie van de School of Economics, Administration, Accounting and Actuarial Science (FEA-USP), en Inácio Araújo, postdoctoraal onderzoeker aan dezelfde faculteit. Het artikel werd gepubliceerd in het tijdschrift Ocean Sustainability.

"Onze innovatie was het meten van de zogenaamde oceaaneconomie, waarbij de geografische dimensie en de onderlinge verbondenheid van de productiestructuur werden benadrukt. Dit leverde kennis op die als basis kan dienen voor andere modellen", aldus Haddad.

Volgens de studie vertegenwoordigden activiteiten die direct verband hielden met de blauwe economie in 2019 2,91% van het Braziliaanse bruto binnenlands product (bbp) en 1,07% van de nationale werkgelegenheid. Het grootste deel was afkomstig van olie- en aardgaswinning (60,4%), gevolgd door openbaar bestuur en defensie (7,4%), en opslag en transport (7,3%). "Qua waarde is het grootste deel offshore olie, dat meer dan 60% bijdraagt aan het Braziliaanse blauwe bbp. De resterende bijna 40% is verdeeld over clusters zoals defensie, kusttoerisme, maritiem transport en visserij", aldus de onderzoeker.

Door de indirecte effecten van de productieketen met andere sectoren mee te rekenen, schat de studie dat de impact van de blauwe economie oploopt tot 6,39% van het bbp en 4,45% van de werkgelegenheid in het land. "Het is alsof ik een plant uit de grond trek en de hele wortel meeneem, die zich wijd en zijd heeft verspreid. Wanneer we een activiteit die verband houdt met de zee, zoals visserij, loskoppelen van de totale economie, heeft dat invloed op de hele waardeketen, zowel vooruit als achteruit. Ik grap vaak dat de zee via deze economische verbinding Minas Gerais bereikt," aldus Haddad.

Regionale diversiteit

Het onderzoek wijst uit dat, hoewel de blauwe economische activiteit sterk geconcentreerd is in de zuidoostelijke regio – met Rio de Janeiro, São Paulo en Espírito Santo die 82% van de directe productie voor hun rekening nemen – er langs de kust een diversiteit aan regionale specialisaties bestaat. "We hebben verschillende regionale nuances waargenomen in kusteconomieën, en dit heeft belangrijke implicaties voor het ontwerp van beleid voor duurzame ontwikkeling", merkte de onderzoeker op. "Vandaar de titel van onze studie: Shades of Blue."

De studie benadrukt de dominantie van het zuidoosten en een deel van het zuiden op het gebied van olie en maritiem transport, terwijl het noordoosten zich meer specialiseert in kusttoerisme en ambachtelijke visserij. "De maritieme economie is op verschillende manieren belangrijk, afhankelijk van de regio. In Rio de Janeiro is dat olie; in Ceará toerisme en visserij", aldus Haddad.

De analyse vermeldt ook de 50 gemeenten met het grootste aandeel in de maritieme economie, goed voor 90% van de nationale activiteit. "Van de 280 kustgemeenten bevinden de meest belangrijke zich in de staat Rio de Janeiro, grotendeels dankzij de olie-exploratie", merkte hij op.

Gat

De studie merkt op dat er, ondanks het bestaan van het Nationaal Beleid voor Mariene Hulpbronnen en het Nationaal Maritiem Beleid, nog steeds een gebrek aan coördinatie tussen beide bestaat. "Wat we hebben gedaan, is een geïntegreerde aanpak hanteren, die niet alleen de directe impact van maritieme activiteiten meet, maar ook de interacties met andere economische activiteiten, zowel aan de kust als in het binnenland", aldus Haddad. "De logica is dat regionaal overheidsbeleid beter kan worden afgestemd op de realiteit van elk gebied."

Volgens de auteurs wordt de ontwikkelde methodologie al toegepast in andere contexten, zoals Madeira, de Azoren en Peru. "Ons doel is bij te dragen aan de formulering van eerlijkere, territoriaal gevoeligere en effectievere milieu- en economische beslissingen", aldus de auteurs.