Konferencja EMA 2025

Miejsce również zostało trafnie wybrane: stolica Dolnej Saksonii, Hanower, zaoferowała godną oprawę w postaci hotelu H4, położonego w pobliżu słynnych terenów wystawowych ( rysunek 1 ). Uczestnicy spędzili tam dwa dni na rozmowach, nawiązywaniu kontaktów i spotkaniach ( rysunek 2) . Po luźnej i uroczystej kolacji otwierającej, wydarzenie następnego dnia odbyło się w Physikalisch-Technische Bundesanstalt (PTB) w Brunszwiku.

PTB to krajowy instytut metrologii – nie mylić z meteorologią ani nauką o pogodzie – Republiki Federalnej Niemiec. Jako drugi co do wielkości instytut tego typu na świecie, cieszy się wysoką międzynarodową renomą w zakresie badań nad jednostkami i precyzyjnymi pomiarami. Godzinna podróż autobusem zabrała nas z hotelu do miejsca, które można by śmiało określić jako „sielankowe” ( rysunek 3 ). Pod względem organizacyjnym PTB jest resortową instytucją badawczą i wyższym organem w ramach Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Ochrony Klimatu.

Po przybyciu i zapoznaniu się z grupą przez pracownika PTB, grupa ( rysunek 4 ) została podzielona na mniejsze podgrupy. Dzięki temu podczas pięciogodzinnej wizyty było wiele atrakcji i mnóstwo informacji od pracujących tam techników ( rysunki 5, 6 ). Pogoda również dopisała i w pięknym słońcu wszyscy dotarli suchymi stopami do kolejnego punktu informacyjnego i wrócili na miejsce zbiórki, gdzie mogli uzupełnić zapasy paliwa przed popołudniowym powrotem do Hanoweru.

Po dotarciu na miejsce wielu skorzystało z okazji, aby zapoznać się z informacjami oferowanymi na wystawie odbywającej się równolegle z konferencją. Dzień zakończył się wspólnym posiłkiem w hotelu.

Jak wspomniano na początku, prezentacje koncentrowały się wyłącznie na aktualnych trendach, takich jak digitalizacja, efektywność energetyczna i sztuczna inteligencja. Thomas Bürkle – prezes Stowarzyszenia Elektrotechniki i Technologii Informacyjnych Badenii-Wirtembergii – trafnie opisał to w swoim zaproszeniu: „ W Hanowerze będziemy również dyskutować o tym, jak musimy się pozycjonować, aby sprostać wyzwaniom nadchodzących dwóch lat, które prawdopodobnie będą trudne. Klienci i systemy stają się coraz bardziej wymagający; wraz z pojawieniem się digitalizacji i sztucznej inteligencji wzrosną również wymagania stawiane naszym firmom i ich pracownikom. Dlatego musimy stać się bardziej elastyczni, innowacyjni i jeszcze bardziej zorientowani na usługi. Kluczowym czynnikiem sukcesu będzie również położenie jeszcze większego nacisku na technologie wysokiej jakości”.

Osiem niezwykle pouczających prezentacji (patrz ramka „Program wykładu” ) nie może zostać tutaj szczegółowo omówione. Poniżej znajdziesz jednak trzy prezentacje, które ilustrują szeroki zakres tematów:

• Korzyści i wartość dodana narzędzi cyfrowych

• Podejmij wyzwania – zmień kształt

• ocena ryzyka w dziedzinie elektrotechniki.

Prezentacja Andreasa Dörflingera , Federalnego Komisarza ds. Cyfryzacji w ZVEH ( rysunek 7 ), w imponujący sposób uwypukliła konkretne korzyści płynące z narzędzi cyfrowych w codziennym funkcjonowaniu elektrotechniki i branży elektrotechnicznej. Dörflinger podkreślił, że cyfryzacja nie jest trendem opcjonalnym, lecz stała się fundamentalnym warunkiem nowoczesnego zarządzania przedsiębiorstwem. Celem musi być pełna digitalizacja wszystkich procesów operacyjnych – od fazy przetargowej po monitorowanie.

Narzędzia cyfrowe działają jako efektywne wsparcie, które porządkuje i upraszcza procesy. Są wykorzystywane w różnych obszarach – na przykład w planowaniu ofert, przetwarzaniu zamówień czy dokumentacji. Ważne jest jednak, aby rozwiązania cyfrowe nie były narzucane nieodpowiednim procesom. Trafny cytat Thorstena Dirksa podsumowuje to: „ Jeśli zdigitalizujesz kiepski proces, będziesz miał kiepski proces cyfrowy! ”. Podstawą każdej digitalizacji jest stabilna infrastruktura komunikacyjna i informatyczna. Jest ona dziś na placach budowy równie niezbędna, jak energia elektryczna i woda. Tylko dzięki sprawnemu systemowi dostarczania danych rozwiązania cyfrowe mogą w pełni wykorzystać swój potencjał.

Niezbędne narzędzia obejmują oprogramowanie biznesowe, programy CAD, aplikacje branżowe, narzędzia mobilne do zarządzania spotkaniami i narzędziami oraz systemy edukacyjne do szkoleń i kształcenia ustawicznego. Coraz częściej wykorzystywane są również aplikacje oparte na sztucznej inteligencji, takie jak ChatGPT i DeepL. Pomimo mnogości rozwiązań, integracja często stanowi wyzwanie: zróżnicowane interfejsy i brak standardów uniemożliwiają stworzenie spójnego cyfrowego łańcucha procesów. Interoperacyjność jest zatem kluczową kwestią. Szeroka gama formatów plików, takich jak GAEB, XML czy IFC, komplikuje płynną współpracę różnych systemów. Potrzebne jest otwarte, zintegrowane podejście, które umożliwia wykorzystanie danych w różnych systemach bez utraty informacji.

Podczas prezentacji poruszono również temat „cyfrowego bliźniaka” jako modelu przyszłości dla branży budowlanej. Dane CAD, katalogi produktów, informacje o producentach i normy można połączyć w systemie sieciowym, aby cyfrowo odwzorować planowanie, budowę i konserwację. Stwarza to nowe możliwości transformacji efektywności energetycznej budynków – na przykład poprzez inteligentne systemy sterowania, zautomatyzowane zużycie energii i koncepcje cyfrowej konserwacji.

Pomimo wszystkich możliwości, cyfryzacja pozostaje niejednoznaczna: zwiększa wydajność, promuje innowacyjność i ochronę środowiska – ale niesie ze sobą również wyzwania, takie jak cyberprzestępczość i ochrona danych. Jak podkreślił Dörflinger, decydującym czynnikiem nie jest „czy”, ale „jak” transformacji cyfrowej. Zakończył słowami Michaela Pachmajera, konsultanta ds. zarządzania w PwC: „ Cyfryzacja się nie skończyła. To nie jest byle jaki trend technologiczny. Co najwyżej myśl o jej końcu przeminie ”.

Prezentacja prof. dr. Jana-Frederika Engelhardta ( rysunek 8 ) z Gördes, Rhöse & Collegen Unternehmensberatung KG dotyczyła wyzwań i możliwości związanych z ogólną transformacją cyfrową w sektorze rzemiosła. Skupiono się na tym, jak małe i średnie przedsiębiorstwa rzemieślnicze mogą przygotować się na przyszłość – oraz jakie narzędzia pomogą im aktywnie kształtować zmiany, a nie tylko im się przeciwstawiać.

Kluczowymi czynnikami napędzającymi tę transformację są zmiany społeczne i gospodarcze: niedobór wykwalifikowanych pracowników, zmiana wartości w kierunku większej zrównoważoności, rosnąca digitalizacja, nowe oczekiwania klientów („Klient 4.0”) oraz upowszechnienie technologii, takich jak sztuczna inteligencja i systemy oparte na Internecie Rzeczy (IoT). Do tego dochodzi trudne otoczenie gospodarcze z wysokimi cenami energii, ryzykiem recesji i rosnącą niechęcią do inwestowania.

Jego zdaniem, branża elektryczna jest w centrum tej transformacji – z potencjałem w obszarach inteligentnych domów, e-mobilności, pomp ciepła i zastosowań Przemysłu 4.0. Jednak wykorzystanie tych szans wymaga ustrukturyzowanego podejścia.

Engelhardt przedstawił dwa sprawdzone narzędzia: Business Model Canvas (BMC) i Balanced Scorecard (BSC). BMC służy do wizualnego mapowania własnego modelu biznesowego – z uwzględnieniem klientów, partnerów, procesów, przychodów i kosztów. Pomaga systematycznie identyfikować obszary działania i rozwijać nowe pomysły. BSC z kolei przekłada cele strategiczne na konkretne działania, rozłożone na cztery perspektywy: finanse, klienci, procesy oraz nauka i rozwój. W ten sposób wizja przekształca się w kontrolę operacyjną.

Na przykładzie „sztucznej inteligencji w rzemiośle” prezentacja pokazała, jak można wykorzystać cyfryzację w praktyce. Chatboty, automatyczne tworzenie ofert, cyfrowe bazy wiedzy i predykcyjne utrzymanie ruchu wykorzystujące dane z czujników pokazują w praktyce, jak można cyfrowo wspierać procesy zarówno te bez wartości dodanej, jak i te generujące wartość dodaną.

Ale droga do tego nie jest prosta. Według badań, wiele firm jest zainteresowanych sztuczną inteligencją, ale prawie żadna z nich nie osiągnęła jeszcze pełnej integracji. Rekomendacja prof. Engelhardta brzmiała: inicjuj małe projekty, angażuj pracowników i twórz ukierunkowaną wolność. Zmiana nie jest celem samym w sobie, ale sposobem na zabezpieczenie modelu biznesowego. A ci, którzy inwestują dziś, zabezpieczają sobie długoterminowe możliwości na przyszłość – jako kompetentny partner w erze cyfrowej.

Prezentację „Ocena ryzyka w elektrotechnice” można zaliczyć – pomijając popularne tematy – do „codziennych” działań każdej firmy. Dypl. inż. René Rethfeldt ( rys. 9 ) z Mebedo Consulting GmbH przedstawił dogłębną analizę wymogów prawnych, praktycznego wdrożenia i projektowania treści zgodnej z prawem oceny ryzyka (RBA) w branży elektrotechnicznej.

Substancje niebezpieczne (HSE) są wymagane prawnie od 1996 roku – w szczególności na mocy § 5 ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy (ArbSchG), a także na mocy rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa przemysłowego (BetrSichV) oraz rozporządzenia w sprawie substancji niebezpiecznych (GefStoffV). Celem jest wczesna identyfikacja i ocena zagrożeń oraz opracowanie odpowiednich środków ochronnych. Nacisk kładziony jest na fizyczne i psychiczne samopoczucie pracowników.

W dziedzinie elektrotechniki zagrożenia obejmują między innymi porażenie prądem elektrycznym, łuk elektryczny, zagrożenia termiczne i mechaniczne, niewłaściwe użycie sprzętu roboczego oraz niewystarczające przeszkolenie lub kwalifikacje. Należy szczególnie podkreślić: oznakowanie CE produktu nie zastępuje obowiązku przeprowadzenia oceny ryzyka przed oddaniem go do użytku!

W idealnym przypadku ocena ryzyka rozpoczyna się przed wyborem narzędzia pracy. Należy ocenić wszystkie istotne aspekty – w tym rodzaj narzędzia, warunki panujące na miejscu oraz konkretną czynność. W praktyce ocenę często przeprowadza się za pomocą matryc ryzyka, co zilustrowano w prezentacji. Pomagają one w systematycznej ocenie prawdopodobieństwa wystąpienia i stopnia uszkodzenia oraz w odpowiednim ustaleniu priorytetów działań. Kolejnym ważnym elementem jest grupowanie czynności elektrycznych według sytuacji zagrożenia – na przykład praca pod napięciem lub w pobliżu części pod napięciem. Podstawą jest między innymi norma VDE 0105-100.

Oprócz tradycyjnej oceny ryzyka, na miejscu należy również przeprowadzić ocenę uzupełniającą, taką jak „Ocena Ryzyka w Ostatniej Chwili” (LMRA). Tak zwana „Safety Quick Check” oferuje ustrukturyzowane podejście do tego zagadnienia: uzyskanie przeglądu, identyfikacja zagrożeń, określenie środków zaradczych i przegląd wdrożenia.

Niezwykle interesująca prezentacja Rethfeldta zawierała również przykłady z życia wzięte, aby zilustrować zagrożenia wynikające z niewłaściwej oceny – od wypadków z łukiem elektrycznym po manipulacje przy listwach zasilających. Jasny przekaz: Ocena ryzyka ratuje życie, zapewnia pewność prawną i jest obowiązkiem każdej odpowiedzialnej firmy!

Jak zawsze, godziny pełne informacji i wrażeń minęły bardzo szybko. Silne poczucie solidarności i rozbudowana sieć kontaktów w branży były niezaprzeczalne podczas tego wydarzenia. Z pewnością nie było to łatwe dla Thomasa Bürkle’a – po 18 latach kierowania

Oddział EMA w ZVEH ( rys. 10 ), ale wie, że jest w dobrych rękach Torstena Schalowa, który od teraz będzie kierował oddziałem.

Kolejna konferencja EMA odbędzie się ponownie wirtualnie 7 maja 2026 r. Kolejna, stacjonarna konferencja EMA, która odbędzie się w dniach 28-30 kwietnia 2027 r., będzie miała szczególną rocznicę: zawód inżyniera elektryka będzie obchodził w 2027 roku setną rocznicę! Z okazji tego wyjątkowego wydarzenia konferencja odbędzie się również w historycznym miejscu: stolicy Niemiec, Berlinie, gdzie narodziło się wiele osiągnięć w dziedzinie maszyn elektrycznych.