Dziennikarstwo klimatyczne i konsensus społeczny: siła informacji w obliczu kryzysu. Autor: Arturo Larena, dyrektor EFEverde (agencji prasowej EFE)

Autor: Arturo Larena, dyrektor EFEverde.com (Agencja informacyjna EFE)

Sesja Kongresu Deputowanych na temat przyszłego Paktu Państwowego przeciwko Kryzysowi Klimatycznemu była przede wszystkim demonstracją słuchania. Słuchania między pokoleniami, sektorami i różnymi perspektywami; rzadkie ćwiczenie w czasach zdominowanych przez hałas, polaryzację i bezpośredniość.

Udział w panelu poświęconym naukom społecznym i komunikacji klimatycznej, w którym uczestniczyli dziennikarka zajmująca się tematyką ochrony środowiska i klimatu Marta Montojo (Ballena Blanca), antropolog Emilio Santiago, politolog Cristina Monge i popularyzator nauki Javier Peña (HOPE!), był okazją do zastanowienia się nad często niewidoczną, ale decydującą rolą dziennikarstwa informacyjnego i środowiskowego w budowaniu niezbędnego konsensusu, który pozwoli stawić czoła kryzysowi klimatycznemu.

Opowiadanie historii ma znaczenie: komunikowanie klimatu poza danymi

Nauka postawiła jasną i przekonującą diagnozę: globalne ocieplenie postępuje szybciej niż przewidywano, a jego skutki stają się widoczne w każdym regionie. Jednak komunikowanie kryzysu klimatycznego nie może sprowadzać się do przekazywania danych, liczb czy wykresów, nawet jeśli są one bardzo szczegółowe.

Wielkie wyzwanie polega na skonstruowaniu narracji, łączącej wiedzę z emocjami i codziennym życiem ludzi. Ponieważ zmiana klimatu to nie tylko zjawisko środowiskowe czy techniczne: to opowieść o sprawiedliwości, prawach, zdrowiu, terytorium i przyszłości.

Jako dziennikarze, mamy obowiązek przełożyć złożoność naukową na zrozumienie społeczne, unikając paraliżującego katastrofizmu i trywializacji problemu. Rzetelne relacjonowanie, wykraczające poza zwykłe doniesienia prasowe, a jednocześnie inspirujące do zaangażowania i działania, stanowi istotę dziennikarstwa ekologicznego.

Pakt zrodzony z dialogu i integracji

Podczas ceremonii zamknięcia Cristina Narbona, przewodnicząca Komisji ds. Transformacji Ekologicznej i Wyzwań Demograficznych, podkreśliła potrzebę zbudowania „legalnego, demokratycznego i partycypacyjnego” paktu, który uwzględniałby głosy wszystkich sektorów: naukowców, przedsiębiorców, młodzieży, związków zawodowych, świata wiejskiego i organizacji społecznych.

„Pakt narodowy nie może zrodzić się z wykluczenia” – ostrzegła – „lecz z dialogu i woli wzajemnego zrozumienia”. Narbona zauważyła również, że wszystkie grupy parlamentarne zostały zaproszone do udziału w tym procesie i ubolewała nad nieobecnością niektórych, podkreślając, że „bez pluralizmu politycznego nie ma legitymacji demokratycznej”.

Narbona bronił również spójności polityk publicznych i zobowiązań klimatycznych, podając jako przykład ustawę o zrównoważonej mobilności i decyzję o utrzymaniu harmonogramu zamykania elektrowni jądrowych w ramach sprawiedliwej, uporządkowanej transformacji ekologicznej, zgodnej z celami Europejskiego Zielonego Ładu.

Dzień konsensusu i pluralizmu

W ciągu półtora dnia obrad Izba Konstytucyjna Kongresu Deputowanych zgromadziła ponad trzydziestu mówców ze świata nauki, wsi, biznesu, związków zawodowych, młodzieży, organizacji pozarządowych i komunikacji.

Wśród uczestników byli: Prezydent Kongresu Francina Armengol; Sekretarz Stanu ds. Środowiska, Hugo Morán; oraz czołowi eksperci, tacy jak między innymi María José Sanz (IPCC), José Manuel Moreno, Fernando Valladares, Asunción Ruiz (SEO/BirdLife), Gonzalo Sáenz de Miera (Iberdrola), Teresa López (FADEMUR) i Ángel Pérez (Hiszpańska Rada Młodzieży).

Każdy panel, moderowany przez dziennikarzy zajmujących się tematyką ochrony środowiska, pokazał, że kryzys klimatyczny wymaga zbiorowej perspektywy: od nauki i ekonomii po sprawiedliwość społeczną, zarządzanie i kulturę.

Dziennikarstwo jako dobro publiczne

Dziennikarstwo ekologiczne, teraz bardziej niż kiedykolwiek, musi ugruntować swoją pozycję jako niezbędna służba publiczna. W czasach pozornego przeciążenia informacyjnego i wyraźnej dezinformacji, wyspecjalizowane redakcje pełnią rolę bastionu chroniącego przed szumem informacyjnym i narzędzia demokratycznej spójności.

Główne media, nadawcy i specjalistyczne platformy mają tę samą misję: utrzymywać zmiany klimatu w agendzie publicznej, a przy tym działać w sposób pluralistyczny, niezależny i konstruktywny.

Dziennikarstwo klimatyczne nie polega na „głoszeniu” jakiejś sprawy, lecz na uczciwym informowaniu o przyczynach i konsekwencjach braku działania, podkreślając zarówno zagrożenia, jak i rozwiązania.

Słuchanie, aby budować przyszłość

Pakt Państwowy na rzecz Walki ze Stanem Kryzysu Klimatycznego nie powinien być jedynie dokumentem instytucjonalnym, lecz porozumieniem społecznym i kulturalnym, opartym na zaufaniu, przejrzystości i współodpowiedzialności, a dziennikarstwo ekologiczne musi odegrać w tym zasadniczą rolę.

Jak zauważył Narbona, wyzwanie jest potrójne: kryzys klimatyczny, kryzys społeczny i kryzys polityczny. Aby im sprostać, potrzebna jest współpraca, spójność i edukacja ekologiczna od najmłodszych lat.

Słowa, które zmieniają

Ostatecznie komunikacja klimatyczna nie polega jedynie na przekazywaniu informacji, ale na inicjowaniu transformacji. Każda dobrze opowiedziana historia, każdy dobrze wyjaśniony fakt i każdy dobrze moderowany dialog mogą zmienić percepcję i pobudzić wspólne działania.

Dlatego w dziennikarstwie ekologicznym, takim jak to, które prowadzimy na EFEverde.com, musimy nadal bronić prawdy, słuchania i siły słów jako narzędzi zmiany. Tylko wtedy, gdy społeczeństwo zrozumie, o co toczy się gra, będzie mogło domagać się odpowiedzi, których domaga się klimat – i przyszłość.

Arturo Larena Dyrektor EFEverde.com – Agencja informacyjna EFE

O @CDOverde

Green Opinion Creators #CDO to blog zbiorowy koordynowany przez Arturo Larenę , dyrektora EFEverde

Niniejszy artykuł opinii może być swobodnie powielany, z podaniem autorów i EFEverde.

Inne platformy Zielonych Twórców Opinii (#CDO)

Ten blog prowadzony przez „zielonych influencerów” był finalistą Orange Journalism and Sustainability Awards 2023 w kategorii „nowe formaty”.