Emisje CO2 polskiego sektora transportu wzrosły ponad trzykrotnie

• Ok. 68 mln ton CO2 wyniosły emisje bezpośrednie z sektora transportu w Polsce w 2023 r.
• Zużycie energii elektrycznej przez transport pasażerski w Polsce ma wzrosnąć do 8 TWh w 2030 r. i aż 34 TWh w 2050 r.
• Wzrost zużycia energii elektrycznej będzie wynikać z dalszej elektryfikacji transportu i popularyzacji pojazdów elektrycznych.

- Emisje CO2 polskiego sektora transportu wzrosły ponad trzykrotnie ostatnich 35 latach – z 20 mln ton CO2 w 1990 r. do prawie 68 mln ton w 2023 r. Udział sektora transportu w całkowitych emisjach CO2 polskiej gospodarki wzrósł niemal 5-krotnie od 1990 r. i osiągnął 24 proc. w 2023 r. - czytamy w Tygodniku Gospodarczym Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE).

Według szacunków Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), za ponad 99 proc. emisji CO2 odpowiadał w 2023 r. transport drogowy.

Transport odpowiedzialny za 25 proc. emisji CO2 w Polsce

Przyrost emisji CO2 z transportu drogowego wiąże się z intensywnym rozwojem sieci drogowej w Polsce oraz przyrostem liczby pojazdów.

W 1990 r. w Polsce było 212 km autostrad, a w 2023 r. długość dróg ekspresowych i autostrad przekroczyła 5 tys. km. Liczba zarejestrowanych pojazdów samochodowych wzrosła w tym samym okresie z 9 mln do niemal 36 mln.

Rzeczywiste emisje związane z działalnością transportową są jednak wyższe niż wynika to wprost z inwentaryzacji emisji przypisanych do sektora transportu. Zgodnie z obecnie przyjętą metodyką, do emisji związanych z transportem nie wlicza się emisji gazów cieplarnianych powstałych przy wytwarzaniu energii elektrycznej (ujmowanych w bilansie sektora energetycznego), ani emisji związanych z produkcją np. cementu i stali wykorzystywanych do budowy infrastruktury transportowej (zaliczanych do sektora przemysłu energochłonnego).

W 2023 r. zużycie energii elektrycznej w całym sektorze transportu wyniosło 6,4 TWh, co stanowiło 4 proc. jej krajowego zużycia.

Uwzględniając wskaźnik emisji dla odbiorców końcowych energii elektrycznej, wynoszący w tym okresie 597 kg na MWh, oznacza to, że polski sektor transportu wyemitował w 2023 r. 3,8 mln ton CO2, który przypisuje się w bilansach sektorowi energetycznemu. Tym samym w 2023 r. sektor transportu był pośrednio odpowiedzialny za 25 proc. całkowitych emisji CO2 w Polsce.

Zużycie energii elektrycznej przez transport pasażerski w Polsce ma wzrosnąć

Pominięcie emisji związanych z produkcją energii elektrycznej w analizach sektora transportu szczególnie widać w transporcie kolejowym. Kolej generuje śladowe emisje bezpośrednie związane z wykorzystaniem trakcji spalinowej – w 2023 r. wyniosły one zaledwie 0,26 mln ton CO2, co stanowiło 0,4 proc. emisji CO2 z sektora transportu w Polsce.

Tak mały udział wynika z dużego stopnia elektryfikacji sieci kolejowej w Polsce (62,5 proc. sieci), na której odbywa się większość pracy przewozowej. Uwzględniając fakt, że na potrzeby kolei w Polsce w 2023 r. dystrybuowano 4,3 TWh energii elektrycznej, rzeczywiste emisje związane z eksploatacją sieci kolejowej w Polsce wyniosły w tym okresie 2,8 mln ton CO2. Wartość ta stanowiła 4 proc. emisji CO2 związanego z działalnością transportową (uwzględniając emisje CO2 przypisane do sektora energetycznego). Nie zmienia to faktu, że kolej pozostaje efektywnym energetycznie i niskoemisyjnym środkiem transportu.

Według prognoz KOBiZE, zużycie energii elektrycznej przez transport pasażerski w Polsce ma wzrosnąć do 8 TWh w 2030 r. i aż 34 TWh w 2050 r. Wzrost zużycia energii elektrycznej będzie wynikać z dalszej elektryfikacji transportu i popularyzacji pojazdów elektrycznych.