Sıcak hava dalgaları: Yüksek sıcaklıklar hava kirliliğini artırır

Science News, 18 Ağustos (EFE). - Dünya genelinde giderek daha sık, yoğun ve uzun süren sıcak hava dalgaları, insan sağlığı için bir tehdit oluşturuyor ve bunun tek nedeni sıcak değil. Teksas Üniversitesi'nin (ABD) araştırmasına göre, yüksek sıcaklıklar atmosfer kimyasını değiştiriyor ve kirliliği artırıyor.

Teksas Üniversitesi'nden yüksek lisans öğrencisi ve atmosfer kimyası uzmanı Bianca Pamela Aridjis-Olivos liderliğindeki çalışmanın ayrıntıları, bu hafta yaklaşık 9.000 bilimsel çalışmanın sunulacağı Amerikan Kimya Derneği (ACS) konferansında pazartesi günü sunuldu.

Teksas Eyalet Sağlık Hizmetleri Dairesi'nin verilerine göre, 2023 yılında Teksas'ı vuran sıcak hava dalgasında 300'den fazla kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, bu tür ölümlerin sayılmaya başlandığı 1989'dan bu yana en yüksek sayı oldu.

Texas A&M Üniversitesi'ndeki Atmosferik Kimya ve Çevre Merkezi'nden (CACE) bir araştırma ekibi, aşırı sıcaklığın atmosfer kimyasını ve hava kalitesini nasıl etkilediğini anlamak istedi ve bunu yapmak için Ağustos 2024'te Teksas'ı vuran sıcak hava dalgası sırasında bir çalışma yürüttüler.

Hava kirliliğinin ölçülmesi

Üniversitenin Teksas eyaletindeki College Station kampüsünde 5 Ağustos - 3 Eylül tarihleri arasında gece gündüz hava örnekleri toplandı. Sıcaklıklar 32 ila 41 santigrat derece arasında değişiyordu.

Örnekler, yakınlarda orman yangını olmadığı bir zamanda alındı, böylece orman yangını dumanının hava kalitesi üzerindeki etkisi olmadan sıcak hava dalgasının etkilerinin izole edilmesi sağlandı.

Ekip, eser gazları tespit etmek ve aerosol özelliklerini ölçmek için hassas cihazlar kullanarak, hava örneklerini azot oksitler, ozon, uçucu organik bileşikler (VOC'ler) ve nanopartiküller gibi halk sağlığını etkileyen kirleticiler açısından analiz etti.

Sonuçlar, dış ortam sıcaklığıyla birlikte konsantrasyonu artan ozon, oksijenli VOC'ler ve yüksek asidik nanopartiküllerin endişe verici seviyelerde olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar ayrıca güneş ışığının tetiklediği havadaki kimyasal reaksiyonlar sonucu oluşan hava kirleticilerinin seviyelerinde de artış gözlemlediler.

Sıcak hava dalgalarının etkisi

Ayrıca sıcak hava dalgaları sırasında ağaçların, bol bitki örtüsü olan bölgelerde zararlı olabilecek bir ozon öncüsü olan izopren gibi daha fazla doğal VOC emisyonu saldığını buldular.

Aridjis-Olivos, "Ağaç emisyonlarının sıcak hava dalgaları sırasında nasıl arttığını ve hava kirliliğiyle nasıl etkileşime girdiğini görmek şaşırtıcıydı" diyor.

Ağaç emisyonları tek başlarına tehlikeli değil, ancak "güçlü güneş radyasyonu altında diğer emisyonlarla reaksiyona girdiğinde, halk sağlığı için tehlikeli olan ozon ve ikincil organik aerosollerde artışa neden oluyorlar" diye açıklıyor.

Sıcak hava dalgaları sırasında güvende kalmak için araştırmacılar, günün en yoğun saatlerinde (sıcaklık ve ozon seviyelerinin en yüksek olduğu öğlen 12 ile 16 arası) dışarı çıkmaktan kaçınmayı, egzersiz yapmaktan kaçınmayı, yerel hava kalitesi hakkında bilgi sahibi olmayı ve dışarıdaki kirleticilere maruziyeti sınırlamak için pencereleri kapalı tutmayı öneriyor.

Ancak halk sağlığını korumanın en iyi yolunun, iklim değişikliğinin atmosfer kimyasını ve hava kalitesini nasıl etkilediğini incelemek olduğunu kabul ediyorlar. EFE

İlginizi çekebilir:

İspanya aynı anda hem kavruluyor hem de boğuluyor: Sıcak hava dalgasıyla ülkeyi kasıp kavuran yangınlar arasında açık bir ilişki var.