Het 'laboratorium' van Urdaibai verzamelt lessen in het licht van nieuwe Europese watermandaten
Bilbao, 25 juli (EFE).- Het "laboratorium" dat het prachtige Biskaje-gebied van het biosfeerreservaat Urdaibai is geworden, waar een team al jaren onderzoek doet naar het verbeteren van de kwaliteit van water dat bestemd is voor menselijke consumptie, verzamelt lessen die mogelijk interessant zijn in het licht van de nieuwe Europese eisen voor de bescherming van wateropvanggebieden.
De Europese drinkwaterrichtlijn, die in 2023 bij koninklijk besluit in de Spaanse wetgeving is omgezet, verplicht de lidstaten om uiterlijk in 2027 de risico's in waterwingebieden voor menselijke consumptie te beoordelen om de kwaliteit ervan te waarborgen.
Hier zou de zogenaamde "Urbaso-methode" interessant kunnen zijn. Deze is gebaseerd op het vaststellen van beschermende perimeters rond het stroomgebied. Deze methode wordt gepromoot door het onderzoeksteam dat werkt in het biosfeerreservaat Urdaibai, waar 39 waterwinningspunten zich in bosgebieden bevinden, waarvan 13 in dennen- en eucalyptusplantages.
Onderzoekers van het door de EU gefinancierde Life Urbaso-project werken onder coördinatie van het Neiker Research Center aan het aantonen dat goed bosbeheer, waardoor bodemerosie in de stroomgebieden rondom de stroomgebieden wordt verminderd, de hoeveelheid en kwaliteit van drinkwater verbetert doordat er minder slib en sediment in het stroomgebied terechtkomt.
Ook het klimaatveranderingsonderzoekscentrum BC3, de Universiteit van Baskenland (EHU), het Bilbao Bizkaia Water Consortium en het EFE Agency nemen deel aan het project.
'Nieuwigheid' in de wetgevingIñaki Antigüedad, hoogleraar hydrogeologie aan de Universiteit van Baskenland, legde aan EFE uit dat de Europese richtlijn een nieuwe aanpak introduceert voor risicobeoordeling en -beheer in het stroomgebied.
Dit betekent dat de traditionele aanpak, waarbij de 'leiding' die het water naar de drinkwaterzuiveringsinstallatie (DWTP) transporteert als uitgangspunt wordt genomen, zich richt op het stroomgebied. Het gaat erom '180 graden te draaien en te zeggen: 'Ik krijg hier water, maar waar komt het water vandaan?''
Een marteloscoop simuleert duurzame bosbeheerstrategieën in Urdaibai.
De nieuwe regelgeving pleit voor een ‘holistische benadering’ van het risicobeheer in stroomgebieden. Deze benadering wordt centraal gesteld bij maatregelen om het vereiste zuiveringsniveau voor de productie van drinkwater te verlagen.
In deze context heeft het Departement van Oudheden aangegeven dat de "Urbaso-methodologie" die in Urdaibai wordt ontwikkeld, met jarenlang onderzoek gericht op drie "ringen" van beschermde gebieden in stroomgebieden met elk een ander bosbouwsysteem, toepasbaar zou kunnen zijn op plattelandsgebieden in de Cantabrische Zee.
'Agressieve' bosbouwactiviteit"In landelijke gebieden waar de stroomgebieden oppervlaktewater zijn, komt het risico voor de waterkwaliteit niet van de industrie. Het grootste probleem komt van de bosbouw", aldus hij, en dat is precies wat Life Urbaso wil aanpakken.
De deskundige betreurde dat bosbeheerpraktijken, met name die met betrekking tot pijnboom- en eucalyptusplantages, "nog steeds vrij agressief zijn met betrekking tot waterbronnen."
"Iedereen die de bergen in gaat, ziet kreupelhout, verwoesting door zwaar materieel en verlies van grond...", merkte hij op.
Dit verlies aan grond, zei hij, zorgt voor een toename van sediment in de beken, en als er zware regenval is, ontstaat "die chocoladebruine kleur die we zien als er veel water stroomt."
Hij hield vol dat het grootste deel van deze 'chocolade' wordt gegenereerd door 'onjuist bodembeheer in de bosbouw' en dat dit probleem 'niet de aandacht krijgt die het verdient', zo klaagde hij, omdat 'we de grootstedelijke mentaliteit hebben die gelooft dat de industrie vervuilt'.
Hij waarschuwde echter dat er in dit geval sprake is van "een probleem met de waterkwaliteit", aangezien "het water vaak niet kan worden opgevangen omdat het troebele water niet naar een drinkwaterzuiveringsinstallatie kan worden getransporteerd."
"De hoge troebelheid van het water", zo stelde hij, "ligt aan de basis van het probleem van trihalomethanen." Dit zijn chemische verbindingen die worden gevormd door de reagentia die in drinkwaterzuiveringsinstallaties worden gebruikt om de waterkwaliteit bij de bron te verbeteren en die in Europa aanleiding geven tot bezorgdheid vanwege hun mogelijke gezondheidsrisico's.
"Urbaso-methodologie"De Dienst Oudheid acht het "ondenkbaar" dat de risicobeoordeling en het beheer van elk afzonderlijk waterwingebied, elk met zijn eigen unieke kenmerken, in zo'n korte tijd kunnen worden uitgevoerd.
Gezien dit alles, en zolang er geen andere methodologie bestaat, kan de methodologie van het Urbaso-project nuttig zijn als uitgangspunt en basis voor de uitvoering van het overeenkomstige werk, aldus de minister.
De professor prees ook het Life Urbaso-project in de context van klimaatverandering en stijgende temperaturen. Het project streeft ernaar om niet alleen de kwaliteit van het water te verbeteren, maar ook om grotere hoeveelheden water voor menselijke consumptie beschikbaar te maken door het fenomeen evapotranspiratie te beheersen.
Dit fenomeen wordt veroorzaakt door klimaatverandering en versnelt omdat water sneller verdampt bij hogere temperaturen.
Een toekomstig scenario van hogere temperaturen zou het onverstandig maken om het waterwingebied te omringen met vegetatie met een hoge waterbehoefte, aangezien in tijden van droogte "eucalyptusbomen – een grote waterverbruiker – blijven drinken" terwijl het waterwingebied opdroogt, waarschuwde de expert. EFE
efeverde
