Verder dan AI: waarom water een strategische investering voor de lange termijn is

De watersector, hoewel minder zichtbaar dan andere sectoren zoals kunstmatige intelligentie, vertegenwoordigt in feite een strategische en duurzame langetermijninvestering. Zozeer zelfs dat er geleidelijk miljoenen dollars aan investeringen worden aangetrokken, van Italië tot het Verenigd Koninkrijk, via Frankrijk, Duitsland en Zwitserland. Dieter Kuffer, portefeuillemanager van de Robeco Sustainable Water-strategie, zegt dit in deze analyse voor ESGnews. Hij legt uit waarom water een belangrijke strategische asset is: het voorziet niet alleen in essentiële en universele behoeften, maar wordt ook de hoeksteen van een wereldwijde infrastructuurtransformatie.

Ondanks de hype en euforie rond AI lijken investeringen in de watersector misschien rustig en bescheiden. Maar terwijl markten zich verdiepen in het potentieel van AI, blijven de groeikansen op lange termijn in waterinfrastructuur onopgemerkt.

Er zijn enkele over het hoofd geziene rapporten uit verschillende delen van de wereld die de sterke dynamiek in de uitgaven aan watergerelateerde projecten benadrukken. De financieringsstromen zijn aanzienlijk en omvatten investeringen van meerdere decennia en miljarden euro's, bestemd voor oplossingen in de gehele waterwaardeketen.

Zware regenval en overstromingen worden een chronisch probleem in verschillende regio's van Italië. De stad Bologna en de provincie Ravenna in Emilia-Romagna zijn de recentste gebieden die ernstige schade hebben geleden door overstromingen veroorzaakt door hevige regenval. Naar aanleiding van een reeks stormen, waarvan de laatste Emilia-Romagna in september 2024 trof, investeren de regionale autoriteiten € 1,2 miljard in meer dan 100 projecten om ingestorte waternetwerken te repareren en infrastructuur voor regenwaterbeheer aan te leggen om toekomstige overstromingen en schade te voorkomen. De projecten omvatten de bouw van keermuren en nieuwe dijken, de uitbreiding van stroomgebieden en kanalen, en de installatie van sluisdeuren om materiaal dat door rivieren wordt aangevoerd, tegen te houden.

In andere regio's verergeren hittegolven en droogte een ander chronisch probleem van Italië: waterschaarste. Om de watervoorzieningsproblemen te verlichten, heeft de Italiaanse overheid € 600 miljoen vrijgemaakt voor de modernisering van sanitaire voorzieningen, met als doel het gebruik van grotere hoeveelheden afvalwater voor industriële doeleinden te stimuleren.

De gemeente Calvisano in de provincie Brescia illustreert hoe deze middelen op gemeentelijk niveau worden gebruikt. De stad heeft onlangs een afvalwaterzuiveringsinstallatie van € 81 miljoen in gebruik genomen om water te zuiveren en te hergebruiken voor landbouwirrigatie en industriële productie. Naast de bouw van nieuwe zuiveringsinstallaties wordt de komende vijf jaar nog eens € 321 miljoen geïnvesteerd in de verbetering van het distributienetwerk en de installatie van slimme metersystemen om waterverlies te verminderen.

Zürich, de grootste stad van Zwitserland, investeert € 186 miljoen in het afvoeren van regenwater van de Sihl, die door het stadscentrum stroomt, naar het Meer van Zürich, gelegen aan de oostoever. Het project, dat de bouw van een 2 kilometer lange tunnel omvat, is gericht op het minimaliseren van het risico op plotselinge overstromingen en de daaruit voortvloeiende schade, waarvan de economische kosten meer dan € 7 miljard zouden kunnen bedragen.

De autoriteiten van het kanton Zürich achtten deze investering noodzakelijk ondanks het relatief lage risico op een overstroming van deze omvang (geschat op eens in de 500 jaar). Wetenschappers van het IPCC waarschuwen echter dat klimaatverandering de weersystemen ingrijpend verandert, waardoor voorheen zeldzame gebeurtenissen frequenter en intenser worden.

De Oost-Duitse stad Dresden investeert € 630 miljoen om de watervoorziening van Europa's grootste halfgeleiderhub tot 2038 veilig te stellen. De vraag naar water in de regio Silicon Saxony zal naar verwachting de komende decennia verdubbelen (en mogelijk verdrievoudigen) vanwege het toenemende verbruik door grote chipfabrikanten.

De investeringen zullen worden gebruikt om oppervlaktewater uit de nabijgelegen Elbe te verzamelen, te zuiveren en te kanaliseren voor industrieel gebruik. Het project omvat ook intensieve afvalwaterzuivering, zodat het grootste deel (80-90%) van het onttrokken water veilig terug in de Elbe kan worden gebracht. De werkzaamheden omvatten een overloop van 11 kilometer, nieuwe beluchtingsbekkens, een blaasstation voor biologische afvalverwerking en nieuwe vergisters en bezinktanks voor slibbeheer.

De regio Île-de-France, in Noord-Centraal Frankrijk, intensiveert de strijd tegen microverontreinigingen. SEDIF (Syndicat des Eaux d'Île-de-France), het grootste waterbedrijf in de regio Parijs, heeft € 1 miljard geïnvesteerd in geavanceerde zuiveringssystemen die microverontreinigingen zoals PFAS uit drinkwater verwijderen. De nieuwe technologie, gebaseerd op een combinatie van nanofiltratie en omgekeerde osmose onder lage druk, zal deeltjes kunnen afvangen die 100.000 keer kleiner zijn dan de diameter van een mensenhaar.

PFAS-niveaus zijn wereldwijd een controversieel onderwerp geworden, aangezien tientallen jaren van onderzoek hun toxiciteit voor mens en milieu hebben aangetoond. In Parijs is de kwestie bijzonder alarmerend geworden nadat ongewoon hoge concentraties van deze stoffen in kraanwater werden aangetroffen.

De nieuwe zuiveringstechnologie zal worden geïnstalleerd in twee waterzuiveringsinstallaties in de departementen Val-de-Marne en Seine-Saint-Denis, samen met de modernisering van een derde installatie in de gemeente Méry-sur-Oise, die beide Parijs en de omliggende gebieden bedienen. Alle installaties zullen naar verwachting in 2032 volledig operationeel zijn.

De waterproblemen in Engeland hebben Ofwat, de nationale waterregulator, ertoe aangezet recordbedragen aan uitgaven goed te keuren voor de verbetering van de waterinfrastructuur. Het Asset Management Plan 8 (AMP8), gepubliceerd in december 2024, staat nutsbedrijven toe om de komende vijf jaar in totaal € 126 miljard (£ 104 miljard) te investeren in waterprojecten. Dit bedrag is 76% hoger dan het bedrag dat was toegestaan ​​onder het vorige AMP7, dat de periode 2020-2025 bestrijkt.

Door een chronisch gebrek aan investeringen in infrastructuur en onderhoud kampt Engeland met een systeem dat tot wel 1000 miljard liter water verspilt (ongeveer een vijfde van de gezuiverde watervoorraad). Bovendien zorgden de lange hittegolven in de zomers van 2022 en 2023 ervoor dat de helft van de Engelse waterreservoirs opdroogde, waardoor het waterpeil extreem laag werd. Londen had daardoor slechts voldoende waterreserves om drieënhalve week in de waterbehoefte te voorzien. Het plan voorziet in de bouw van nieuwe reservoirs om regenwater en afvalwater op te slaan tijdens natte periodes, om watertekorten tijdens droge periodes te verlichten, iets wat al dertig jaar niet is gebeurd.